Maatschappijleer/De religieuze beleving van moslims in Nederland/Kader 2.1: Kern van de islam en stromingen

De kern van het islamitisch geloof is dat er slechts één God bestaat, Allah, die zijn wil aan de mensheid heeft geopenbaard via zijn boodschapper Mohammed. Vele moslims zien de teksten in de Koran als de letterlijke openbaringen van het woord van Allah. De islam kent vijf belangrijke zuilen of geboden: de geloofsbelijdenis (sjahada), het vijfmaal daags gebed (salat), het vasten (ramadan), het maken van de bedevaart naar Mekka (hadj) en het geven van aalmoezen (zakat). Door het uitspreken van de geloofsbelijdenis is of wordt men moslim.

De twee belangrijkste substromingen binnen de islam zijn het soennisme en het sjiisme. Het onderscheid tussen beide ontstond naar aanleiding van de opvolging van Mohammed. Sjiieten geloven dat er een bloedverwantschap dient te zijn tussen de profeet Mohammed en zijn opvolger, terwijl dit voor soennieten niet noodzakelijk is. Bij het soennisme is het belangrijk het leven van Mohammed zo getrouw mogelijk te volgen, waarbij de Hadith, die de leefgewoonten van Mohammed beschrijft, een grote rol speelt.

Het soennisme kent vier grote rechtsscholen (richtingen): hanafieten (vooral in Turkije, Pakistan, India, Afghanistan, Egypte en West-Afrika), malikieten (vooral in Noord- en West-Afrika), hanbalieten (vooral op het Arabisch schiereiland) en sjafiíeten (vooral in Maleisië en Indonesië) (bron: Polderislam.nl). Het salafisme is een hanbalistische substroming en wenst terug te keren naar wat volgens hun interpretatie de zuivere of oorspronkelijke islam is. Het salafisme wordt in het publieke debat vaak gerelateerd aan islamisme, radicalisering en terreur en gezien als een homogene groep die tegen de integratie in de westerse wereld is (Roex et al. 2010). Veel islamitische terroristen van de laatste jaren hebben een salafistische achtergrond, maar daarmee zijn vanzelfsprekend niet alle salafisten terroristen. Binnen het salafisme zijn er ook verschillende stromingen die onderling anders aankijken tegen bijvoorbeeld de rol van politiek en het gebruik van geweld (Roex et al. 2010).

Ook het sjiisme kent diverse richtingen/rechtsscholen, zoals de jafari, en substromingen zoals de alevieten, die met name in Turkije aanwezig zijn, en de Arabische alawieten. Het soefisme is een mystieke, spirituele beweging die binnen zowel het soennisme als het sjiisme voorkomt. Andere stromingen zijn de ahmadiyya (met name aanwezig in Pakistan, West-Afrika, Suriname), de druzen (uit het sjiisme voortgekomen in Libanon, Syrië, Israël en Jordanië) en de Koranische moslims, die alleen de Koran accepteren en de Hadith verwerpen (bron: polderislam.nl). Door de meeste andere moslims worden de ahmadiyya overigens niet als moslims beschouwd.

Bron: Huijnk, W. (2018). De religieuze beleving van moslims in Nederland (Diversiteit en verandering in beeld).