Humanature/Deelbaarheid

n de natuurwetenschappen is het begrip "deelbaarheid" van groot belang. Het verwijst naar het feit dat bepaalde dingen in kleinere stukken kunnen worden opgedeeld zonder dat hun eigenschappen veranderen. Dit begrip is van toepassing op verschillende gebieden van de natuurwetenschappen, zoals de fysica, de chemie en de biologie. Het begrip "deelbaarheid" is ook toepassing in de religie en de filosofie. In alle gevallen gaat het om het idee dat dingen kunnen worden opgedeeld in kleinere stukken zonder dat hun eigenschappen veranderen. Het verbinden van deze betekenissen kan ons helpen om beter te begrijpen hoe alles in het universum met elkaar verbonden is en hoe dingen opgebouwd zijn uit kleinere deeltjes.

Atoom

Het schilderij "Democritus" van Luca Giordano toont Democritus die stelde dat alles in het universum opgebouwd is uit kleine, ondeelbare deeltjes, die hij "atomen" noemde.

Atoom komt van het Oudgriekse woord atomos, wat ondeelbaar betekent. In de filosofie kan het begrip "deelbaarheid" verwijzen naar het idee dat alles in het universum opgebouwd is uit kleinere deeltjes, en dat deze deeltjes de basis vormen van alle dingen. Dit kan bijvoorbeeld terugkomen in concepten zoals "reductie" en "analyse", waarbij dingen worden opgedeeld in hun kleinste deeltjes om ze beter te begrijpen.

Dit concept van het bestaan van kleinste deeltjes vinden we behalve bij de Grieken (zie bijvoorbeeld Democritus) op veel plekken terug voordat het atoom in de negentiende eeuw daadwerkelijk werd ontdekt. Zo noemt de Afghaanse filosoof Maharshi Kanada (oprichter van de Vaisheshika-school) rond de tweede eeuw atomen (paramāṇu) als kleinste deeltjes in het universum, bestuurd door een kosmische kracht genaamd Ishvara.

Atomen en moleculen zijn de kleinste deeltjes van een stof, en ze kunnen worden opgedeeld in nog kleinere deeltjes, zoals protonen, neutronen en elektronen. Dit betekent dat alle stoffen deelbaar zijn, omdat ze kunnen worden opgedeeld in atomen en moleculen zonder dat hun eigenschappen veranderen.

Cel

Anton van Leeuwenhoek was een Nederlandse wetenschapper uit de 17e eeuw die bekendstaat als de "vader van de microbiologie". Hij was de eerste die afbeeldingen maakte van cellen met behulp van een microscoop, en hij heeft ook vele andere bijdragen geleverd aan het begrip van de biologie en de werking van het leven. Het portret van Jan Verkolje is waarschijnlijk bedoeld als een manier om zijn belangrijke bijdragen te herdenken.

In de biologie is deelbaarheid van toepassing op de concepten van cellen en genen. Cellen zijn de kleinste eenheden van leven, en ze kunnen worden opgedeeld in nog kleinere deeltjes, zoals organellen en moleculen. Genen zijn de kleinste eenheden van erfelijkheid, en ze kunnen worden opgedeeld in nog kleinere deeltjes, zoals DNA-basenparen. Dit betekent dat alle levende wezens deelbaar zijn, omdat ze kunnen worden opgedeeld in cellen en genen zonder dat hun levenseigenschappen veranderen.

Energie

In de fysica is deelbaarheid van toepassing op de concepten van massa en energie. Volgens de wetten van de thermodynamica kan energie niet worden gecreëerd of vernietigd, maar alleen worden omgezet van de ene vorm naar de andere. Dit betekent dat energie altijd deelbaar is, omdat het kan worden omgezet van de ene vorm naar de andere zonder dat het ooit verdwijnt.

In de religie kan het begrip "deelbaarheid" verwijzen naar het idee dat alles in het universum verbonden is en dat niets helemaal afgescheiden kan worden van de rest. Dit kan bijvoorbeeld terugkomen in ideeën over eenheid en het onzichtbare verbond tussen alle dingen.