Bronsgieten voor beeldhouwers/Patineren

Het Vrijheidsbeeld in New York kreeg zijn groene patina door oxidatie van de koperen bekleding, waardoor kopercarbonaat werd gevormd

Patina is een oxidatielaag op metalen voorwerpen. Zo ontstaat buiten een grijsgroene laag op koperen en bronzen voorwerpen., en binnen een diep- oudbruine tint. Het verschil in kleur heeft te maken met de veel agressievere werking van het zuur in regen dan de veel rustiger verlopende oxidatie van het koper met enkel de zuurstof in de lucht. Het vormen van een mooie natuurlijke patinalaag kan tientallen jaren duren. Natuurlijke koperpatina's bestaan uit basische koperverbindingen (carbonaat, sulfaat en chloride).

Patineren van beelden

Patinalagen ontstaan vaak natuurlijk, maar kunnen ook kunstmatig aangebracht worden, dit heet patineren. Deze techniek wordt vooral veel toegepast bij bronzen beelden. Kunstenaars gebruiken patinalagen vanwege de mooie glanzende structuur. Patineren met chemicaliën kan zowel koud als warm gebeuren. Bij de 'warme' methode wordt gewerkt met verhitting, meestal met behulp van een flinke gasvlam. Koud patineren gebeurt bij de omgevingstemperatuur. Het patineermiddel wordt met een kwast of doek aangebracht op het beeld, waarna het reageert met het brons. Verschillende chemicaliën zorgen voor verschillende kleuren. Zo wordt bijvoorbeeld zwavellever (kaliumpolysulfide) wel gebruikt voor o.a. zwart, ijzernitraat en kaliumpermanganaat voor bruin, en kopernitraat voor groen, maar er zijn talloze kleuren, werkwijzen en toepassingen van de verschillende chemicaliën mogelijk.

Om glans aan te brengen en om het patina te beschermen wordt het beeld meestal afgedekt met een waslaag.

De Burgers van Calais van Auguste Rodin, een voorbeeld van een bijna zwart patina op bronzen beelden.

Het kunstwerk wordt ook wel bedekt met een verflaag of glazuur (bijv. kleurpigment met was) en dan met verscheidene technieken verder bewerkt zoals krassen, poetsen en polijsten. Holtes worden vaak geaccentueerd met een donkere kleur terwijl de uitstekende delen geaccentuurd worden met een lichtere kleur. Het aanzicht wordt hierdoor levendiger. Voor deze vorm van kunstmatige patina's worden vaak stoffen als olieglazuur, acryl, was, spiritusglazuur gecombineerd met verscheidene kleurpigmentenen.