Boekbespreking: Het smelt (Lize Spit)

Het smelt

Door Lize Spit

Het smelt, geschreven door Lize Spit is een roman om u tegen te zeggen. Al de verwachtingen van de lezer worden overtroffen en doorheen het hele verhaal zit de lezer op het puntje van zijn stoel. Lezersrecensies bewijzen het.

"Bij het lezen voel je 'een krop door je strottenhoofd klauteren, traag maar zeker, met scherpe klimijzers"

en

"De roman is strak gecomponeerd: het heden en het verleden bewegen naar elkaar toe en treffen elkaar in het genadeloze plot"

zijn maar enkele voorbeelden van al de lof die ze verkrijgt via recensies.

Wat maakt Lize Spit dan zo een goede schrijfster?

Lize, een jonge vrouw van begin de dertig, heeft het werkelijk allemaal. Ze is geboren en getogen in de Belgische kempen en weet van aanpakken als het om schrijven gaat. Ze haalde namelijk een master in scenarioschrijven in Brussel en won al enkele prijzen. Op zo een jonge leeftijd heeft ze het dus verwezenlijkt om heel wat ervaring in korte tijd op te doen.

Ze begon met het schrijven en nadien ook publiceren van kortverhalen en poëzie. Deze kon men lezen in tijdschriften zoals: Tirade, Het liegend konijn, De Gids en Das Magazin. In 2013 won ze zowel de jury- als publieksprijs van de schrijfwedstrijd Write Now!. Drie jaar later na het schrijven van haar debuutroman 'Het Smelt' volgde de bronzen uil. Dit boek kreeg zelfs een Engelse versie en lokte tal van positieve reacties uit.

Over wat gaat dat dan, dat fantastisch geschreven boek?

Eva, een klein meisje dat volop haar puberjaren beleeft, groeit op in een boerenhol met maar twee leeftijdsgenoten. Deze zijn dan nog eens allebei jongens. Gedurende hun jeugd maakt het trio er het beste van. Ze maken lol en amuseren zich te pletter. Totdat die cruciale leeftijd aanbreekt, die leeftijd waarop alles verandert. Ze worden ouder en nieuwe interesses ontwikkelen zich. Vooral voor de twee jongens gaat er een wereld open van perversiteit en seks. Vreemde verhoudingen ontstaan en de twee jongens gedragen zich steeds afstandelijker ten opzichte van Eva. Totdat ze haar beginnen te betrekken bij hun toch wel ongewone experimenten. Er ontstaan snode en wrede (tot wel bijna walgelijke) plannen waarbij Eva gedwongen wordt te participeren. Het lijkt alsof de grens steeds meer vervaagd en de jongens drijven hun seksuele verlangens tot het uiterste, waarvan Eva het slachtoffer wordt.

Op een hete zomerdag loopt de emmer over voor Eva als ze gruwelijk wordt misbruikt in het schuurtje waar eerder de ongure praktijken plaatsvonden. Enkele jaren later is ze van plan wraak te nemen als ze een uitnodiging ontvangt. Met een groot blok ijs in de koffer vertrekt ze.

Wat maakt dit boek een goed boek?

Het boek behandelt het thema jeugdtrauma's en kan voor velen herkenbaar ogen. Het boek kan heel emotioneel werken op de lezer maar ook enorm fascinerend en bijna verslavend. Maar hetgeen ze echt wilt dat de lezer leert na het verslinden van dit geweldig boek, is dat het loslaten van zogenaamde demonen uit het verleden goed is en dat men moet verdergaan.

Het decor is het eeuwenoude boerengat Bovenmeer, in de Vlaamse Kempen. Weliswaar volledig fictief maar nog steeds herkenbaar. Het lagere sociale milieu gecombineerd met deze fictieve locatie legt het verband met de Helaasheid der dingen van Dimitri Verhulst. Lize maakt heel wat gebruik van Flashbacks en gaat over van heden naar verleden. Dit zorgt ervoor dat we het hoofdpersonage tot op de kern leren kennen. Vrijwel vanaf het begin is het duidelijk dat de protagonist iets radicaals van plan is. De lezer vraagt zich af waarom in hemelsnaam ze met dat blok ijs rondrijdt en waarvoor ze wraak wil nemen. Na tientallen spannende bladzijden echter raakt de lezer betrokken bij haar emoties en wordt alles helderder.

Het is vooral die onwetendheid van de lezer die de drijvende kracht is achter de spanningsboog van het verhaal. Toch ligt de focus niet op het plot en doet elke scène de lezer wel naar adem happen. Opvallend is toch wel het feit dat we alleen maar vanuit de ogen van Eva de daden kunnen bekijken waardoor er misschien wel (bedoeld of onbedoeld) een misvormd beeld van de 'werkelijkheid' kan ontstaan. Haar mening is superieur t.o.v die van de jongens. Want tot hoever speelt de puberale en kinderlijkheid een rol in de macabere beslissingen van de tieners? De werkelijkheid is als het ware bijna gecentreerd rondom één centrale instantie. Wat niet iets slechts is, integendeel, maar het doet de lezer ook afvragen hoe de andere zijde van de pannenkoek eruit ziet.