Aardrijkskunde/Geologie/Begripskaartjes

1. Aarde

planeet • bol • bodem De Aarde (wereld) is vanaf de Zon gerekend de derde planeet van ons zonnestelsel. De aarde is een gloeiend hete bol met een dunne harde schil.

2. Aardkorst

aardoppervlak schil • platen De aardkorst is de buitenste laag van de vaste aarde. De aardkorst verandert voortdurend van vorm, vooral door natuurkrachten.

3. Verwering

exogene krachten plantengroei vergruizing Verwering van gesteente is het natuurlijke proces waarbij dit materiaal verandert.

4. Erosie

afslijpen wind • water Erosie is het proces van slijtage van een vast oppervlak waarbij materiaal wordt verplaatst of geheel verdwijnt.

5. Magma

endogene karachten hitte • stroming Magma is het vloeibare gesteente dat zich onder het aardoppervlak bevindt.

6. Aardbeving

korst • breukgebied platentektoniek Een aardbeving is een trilling of schokkende beweging van de aardkorst. In een breukgebied schuiven stukken aardkorst langs elkaar.

7. Lava

gesteente vulkaan • berg Nadat magma het aardoppervlak of de zeebodem bereikt, wordt het lava genoemd. De uitstromende lava kan een berg vormen: een vulkaan.

8. Vulkaan

lava • eruptie • berg Een vulkaan is een opening in het oppervlak van een planeet waar gesmolten gesteente (magma), gas en brokstukken van vast gesteente (tefra) door naar buiten komen.

9. Endogene krachten

hitte • magma • breuken Endogeen is een term binnen de aardwetenschappen die betrekking heeft op krachten die vanuit de Aarde komen.

10. Exogene krachten

verwering • erosie sedimentatie Exogeen is een term binnen de aardwetenschappen die betrekking heeft op natuurkrachten die de aardkorst van buitenaf veranderen.

11. Breuken

breuklijn • schollen platen Door endogene krachten ontstaan er in de aardkorst breuken.

12. Schollen of platen

tektoniek • breuken beweging De stukken aardkorst tussen de breuken noemen we schollen of platen. Er zijn op aarde ongeveer zes grote en tien kleine platen.

13. Pacifische Plaat

Grote Oceaan breuken • schollen De Pacifische Plaat is in oppervlak met ongeveer 108.000.000 km² de grootste tektonische plaat op Aarde.

14. Mid-oceanische rug

platentektoniek magma • lava Als midden in de oceanen twee zeeschollen uit elkaar drijven, komt hier uit de diepte magma omhoog en vormt een langgerekte bergrug.

15. Reliëf

hoogteverschil helling • zeeniveau Het reliëf is in de aardrijkskunde het geheel van hoogtes en laagtes; hoogteverschillen in het landschap.

16. Hooggebergte

spits • jong • 1500m Een hooggebergte is een gebergte met een gemiddelde hoogte vanaf 1500 meter. Bijvoorbeeld de Alpen, de Pyreneeën, de Kaukasus, de Himalaya en de Andes.

17. Middelgebergte

500m • 1500m erosie Een gebergte met een gemiddelde hoogte tussen de 500 en 1500 meter. Bijvoorbeeld het Zwarte Woud, de Vogezen en het Centraal Massief.

18. Laaggebergte

200m • 500m helling Een gebergte met een gemiddelde hoogte van tussen de 200 en 500 meter. Bekende laaggebergten zijn het Teutoburgerwoud en het Wezergebergte.

19. Heuvel

relatief • 200m helling Een heuvel is een verhoging in het land die minder dan 200 meter boven zijn omgeving uitsteekt. In Nederland wordt alles wat hoger is dan 20 meter vaak al heuvel genoemd.

20. Laagland

200m • reliëf • zee Een laaggelegen gebied. In Nederland en België wordt meestal een gebied lager dan 200 meter boven NAP bedoeld.

21. Vlakte

hoogvlakte laagvlakte landbouw Een vlakte is een groot gebied met relatief weinig reliëf. Vlaktes kunnen goed geschikt zijn voor landbouw.

22. Laagvlakte

vlakte • 500m bekken Een gebied met weinig relief wat lager ligt dan 500m.

23. Hoogvlakte

hoogland • 500m vlakte Een hoogvlakte is een gebied met weinig reliëf dat hoger ligt dan 500 meter boven NAP.

24. Plateau

hoogvlakte vlakte • verticaal Een plateau is een soort van hoogvlakte. Het oorspronkelijke vlakke gebied is zijn geheel omhoog gekomen.

25. Plooien

platen • schuiven gebergte Een plooi is in de geologie een ombuiging in oorspronkelijk horizontale lagen. De botsing van twee platen zorgt voor plooien in het landschap.

26. Plooiingsgebergte

plooien • schuiven botsen Gebergten die ontstaan door plooiing noem je plooiingsgebergten.

27. Afschuiving

breuk • slenk • horst Een afschuiving is een geologische breuk waarbij delen van een planeetkorst uit elkaar getrokken worden.

28. Horst

omhoog • breuk afschuiving Een horst is in de geologie de zijde van een afschuiving die omhoog bewogen is.

29. Slenk

omlaag • breuk afschuiving Een laaggelegen deel van de aardkorst dat langs een breuk naar beneden gegleden is.

30. Breukgebergte

breuk • afschuiving verticaal Breukgebergten zijn gebergten die ontstaan door verticale verschuivingen.

31. Trog

kloof • diep • zeebodem Een trog is een smalle, erg diepe kloof in de zeebodem. Deze ontstaat door het wegduiken van de ene aardplaat onder een andere aardplaat.

32. Marianentrog

trog • breuk • platen De Marianentrog is met een diepte van ongeveer 11 kilometer de diepst bekende plek in de oceaan. De trog is gelegen ten oosten van de Marianen.

33. Vulkanisme

vulkaan • geologie aardbeving Vulkanisme is een proces waarbij gesmolten gesteente (magma) naar het aardoppervlak komt.

34. Eruptie

vulkaan • magma • gassen Een eruptie of vulkaanuitbarsting is de bekendste vorm van vulkanisme. Bij een eruptie komen gassen en gesteenten vrij.

35. Pyroclastische stroom

gloedwolk • eruptie vulkaan Een gloeiend hete wolk van gassen, stof en as die de vulkaanhelling af raast tijdens een eruptie.

36. Vulkaankrater

krater • vulkaan kratermeer Een vulkaankrater is een krater in een planeetoppervlak waardoor, bij een vulkanische uitbarsting, magma aan het oppervlak komt.

37. Postvulkanische verschijnselen

geologie • vulkaan geiser Verschijnselen die zich voordoen in gebieden waar vroeger vulkanisme voorkwam. Bijvoorbeeld minerale bronnen en geisers.

38. Hypocentrum

aardbeving • platen epicentrum Het hypocentrum is de locatie onder de aardkorst tussen twee of meer tektonische platen, waar een aardbeving ontstaat.

39. Epicentrum

aarbeving • platen hypocentrum Het epicentrum is het punt op het aardoppervlak loodrecht boven het hypocentrum (ondergronds) van een aardbeving.

40. Seismoloog

aardbeving • meten Schaal van Richter Een beoefenaar van seismologie Het bestuderen, beschrijven en meten van seismische golven bij aardbevingen. paragraph

41. Schaal van Richter

aardbeving • geologie seismologie Een meetschaal waarop de waargenomen kracht van een aardbeving (of een zeebeving) in een getal wordt uitgedrukt.

42. Zeebeving

zeebodem • tsunami seismologie Een onderzeese aarbeving. Een aardbeving waarvan het epicentrum op de zeebodem ligt.

43. Tsunami

vloedgolf • zeebeving overstroming Een tsunami is een vloedgolf uit de zee die de kuststrook onverwacht overspoelt. Vaak veroorzaakt door een zeebeving.

44. Fysische verwering

verwering • geologie mechanische verwering Fysische verwering of mechanische verwering is verwering door fysische krachten. Het is een algemene vorm van verwering.

45. Chemische verwering

verwering • geologie kalksteen Bij chemische verwering worden de mineralen in een gesteente afgebroken door chemische reacties.

46. Stalagmiet

kalksteen • stalactiet chemische verwering Een stalagmiet is een druipsteenpilaar van calciet die vanaf de grond omhoog gegroeid is. Stalagmieten komen voornamelijk voor in druipsteengrotten.

47. Stalactiet

kalksteen • stalagmiet chemische verwering Een stalactiet is een pegel aan het plafond van een grot, die achterblijft door neerslag uit of stolling van een vloeistof.

48. Karstlandschap

karst • kalksteen • grot Waar kalksteen aan de oppervlakte ligt en wordt aangetast door de chemische verwering door de zure eigenschappen van regenwater.

Dummy

txt • txt • txt paragraph paragraph

Dummy

txt • txt • txt paragraph paragraph