Klarinet/Algemeen

De klarinet is een houtblaasinstrument. Het instrument is vaak gemaakt van hardhout dat van nature zwart is, ebbenhout of grenadilla. Ook bestaan klarinetten van kunststof en metaal. Kunststof klarinetten krijgen soms een kleur. De lucht wordt in beweging gebracht door een riet, dat op een mondstuk is bevestigd.

Er bestaan klarinetten in verschillende formaten. De meest gebruikte klarinet van de klarinetfamilie is de besklarinet. Die heet zo omdat, als je er een noot met vingerzetting behorende bij een c op speelt, deze klinkt als een bes op een piano.

Een as-, es- en besklarinet.

Onderdelen van een klarinet

Onderdelen

Een moderne besklarinet bestaat uit 5 losse onderdelen. Het bovenste is het mondstuk, dat om erop te kunnen spelen moet worden voorzien van een riet, dat vastgemaakt wordt met een rietbinder. Daarna komt het tonnetje, daaronder het bovenstuk, het onderstuk en onderaan de beker. De losse onderdelen maken het vervoer van de klarinet, dat toch een vrij groot instrument is, makkelijk. De onderdelen worden met een draaiende beweging aan elkaar gemaakt. Tussen elke twee delen zit een ring van kurk, de tap. Die tap moet regelmatig worden ingevet met tappenvet, om het in- en uit elkaar makkelijker te maken.

Daarnaast hoort bij de klarinet nog een dop, die ter bescherming op het mondstuk gezet wordt als de klarinet niet gebruikt wordt.

Tonaal bereik

Het tonaal bereik van een klarinet is groter dan dat van andere blaasinstrumenten. De laagste noot is de E. De meeste spelers kunnen 3,5 octaven spelen, meer ervaren spelers komen nog hoger, tot 4 octaven of meer.

Als alle kleppen en vingergaten dicht zijn, is de luchtkolom het langst en de toon dus het laagst. Bij de meeste blaasinstrumenten deelt de staande golf die ontstaat bij de grondtoon zich in twee delen bij het zogeheten "overblazen" en wordt de toon een octaaf hoger. Bij de klarinet deelt deze staande golf zich in drie gelijke gedeelten. Daardoor ontstaat een toon die een octaaf plus een kwint hoger is dan de grondtoon, de duodecime. De klarinet heeft een duodeciemklep (soms foutief oktaafklep genoemd) die dit overblazen makkelijker maakt.

Dynamisch bereik

Ook het dynamisch bereik van een klarinet is groot. Met een klarinet kan zeer zacht gespeeld worden; er kan ook pianissimo gestart worden. Alleen de saxofoon en koperblazers kunnen harder spelen dan de klarinet.

Klank

Een goede speler kan de klank van een klarinet laten variëren tussen fluwelig warm tot buitengewoon schel. Klarinetten zijn daarom toepasbaar bij allerlei soorten muziek, van klassiek, via jazz tot popmuziek.

Speelsysteem, gaten, kleppen en ringen

De klarinet heeft vele kleppen en ringen voor het bespelen, die nodig zijn voor het grote bereik, maar ook om met kleine handen alle gaten te kunnen bedienen. Er bestaan vele verschillende speelsystemen voor de klarinet. De twee meest gebruikte zijn de Franse, het Boehm-systeem en het Duitse, het Oehler- of Albert-systeem. In Nederland wordt meestal het Boehm-systeem gebruikt. Een moderne Boehm klarinet heeft 24 toongaten met 17 kleppen en zes ringen (ringkleppen of brillen).

Klarinet aanschaffen

Er zijn vele merken klarinetten. De bekendste zijn Buffet Crampon, Selmer, Leblanc, Yamaha, Herbert Wurlitzer en Schwenk & Seggelke. Zeer goedkope merkloze klarinetten bestaan ook, maar als je serieus wilt leren spelen is het niet aan te bevelen zo een instrument te kopen. Een goede kunststof klarinet kost ca. 500 euro (prijspeil 2018). Houten klarinetten hebben meer groeimogelijkheden, maar kosten minstens anderhalf keer zoveel. Een kunststof klarinet van een goed merk zal waarschijnlijk beter zijn dan een goedkope houten klarinet.

Als je buiten wilt marcheren met je klarinet zou je daar beslist beter een kunststof klarinet voor moeten gebruiken. Een goede speler kan ook op een kunststof klarinet een mooie klank maken.

De prijs van een professionele klarinet begint bij ca. 1800 euro, en kan zeer ver oplopen.

Klarinetten zijn ook te huur, vaak met een optie om het instrument te kopen.

• 
  Klarinet bespelen vereist een goede embouchure
• 
  Een klep van een klarinet