Wikijunior:Wereldwonderen/Pharos

Pharos van Alexandrië

De Pharos van Alexandrië, afgebeeld door de 16e eeuwse Nederlandse schilder Martin Heemskerck

op enkele oude munten stond de vuurtoren afgebeeld

Waarom werd het gebouwd?

De vuurtoren op Pharos was voor zover bekend de eerste vuurtoren die ooit werd gebouwd. Hij stond op het eiland Pharos in de Middellandse Zee, net buiten de haven van het Egyptische Alexandrië.

Het was de eerste hellenistische koning van Egypte, Ptolemaeus I Soter I, die de opdracht gaf om de vuurtoren te bouwen. Maar de vuurtoren was pas af tijdens de regering van zijn zoon Ptolemaeus II Philadelphus.

Waarom was het een wereldwonder?

Niet alleen was het de allereerste vuurtoren ooit, het was ook een indrukwekkend bouwwerk dat bijna 1500 jaar dienst heeft gedaan voor achtereenvolgens de Grieken, Romeinen, Byzantijnen en Arabieren.

De toren werd tussen 297 en 283 v. Chr. gebouwd was 122 meter hoog (hoewel sommigen het op 180 meter houden) en had een spiraalvorm die omhoog leidde naar het lichtbaken. Overdag wierp een grote spiegel het weerkaatste zonlicht over de zee. 's Nachts was er een andere lichtbron nodig. Over de brandstof voor de lichtbron is al veel gespeculeerd. Er wordt gesproken over een houtvuur, olie of vet en zelfs elektriciteit.

Waarschijnlijk werd er via een ingenieus pompsysteem gewone olijfolie omhooggebracht als brandstof voor een reeks grote olielampen. Ook was er een holle spiegel van gepolijst metaal die het licht bundelde en over de zee wierp. Volgens overleveringen van reizigers was het licht 50 km ver te zien en dit zou best kunnen met een holle spiegel.

Wat blijft er van over?

Volgens Arabische en Europese reisverhalen deed de vuurtoren dienst tot ongeveer de 14e eeuw toen een zware aardbeving de bovenste helft met de lichtinstallatie in zee liet storten. Daarna werd de toren niet meer gerepareerd en was tegen de 15e eeuw vervallen tot een ruïne. De resterende eerste etage werd in de 16e eeuw verwerkt in een fort dat nu nog altijd op Pharos staat.

In 1996 zijn daar door een Frans/Egyptische duikersploeg beeldhouwwerken en grote steenblokken in zee gevonden die waarschijnlijk onderdelen waren van de vuurtoren.

In veel talen is de naam van het eiland overgegaan naar die van een 'lichtbaken' of 'vuurtoren'.