Maatschappijleer/Het tienerbrein - Jelle Jolles: verschil tussen versies
Regel 87: | Regel 87: | ||
Omgaan met anderen komt niet automatisch uit de hersenontwikkeling voort. Het moet worden gestimuleerd en gecultiveerd. Respectvolle feedback vanuit de sociale omgeving is ook hier essentiëel. |
Omgaan met anderen komt niet automatisch uit de hersenontwikkeling voort. Het moet worden gestimuleerd en gecultiveerd. Respectvolle feedback vanuit de sociale omgeving is ook hier essentiëel. |
||
= Deel 4: Lichaam en hersenen |
= Deel 4: Lichaam en hersenen = |
||
== De hersenen als wereldbol: over structuur en functie == |
== De hersenen als wereldbol: over structuur en functie == |
||
De hersenen hebben 7 hoofdfuncties en kunnen worden voorgesteld als een serie bagagekluisjes. Mentale functies zijn sterk verbonden met de zintuigen en een lichaam dat in interactie is met de omgeving. |
|||
{{sub}} |
{{sub}} |
Versie van 29 okt 2017 17:09
Leer de tiener kennen
De sociale omgeving moet actief iets doen om de tiener te ondersteunen en begeleiden.
Wat is eigenlijk de gebruiksaanwijzing van de tiener?
Waarom het goed is om te weten hoe de tiener zich ontwikkelt
Problemen met tieners zijn van alle tijden.
Het gaat om de gezonde ontwikkeling
Hoe kunnen ouders, leraren en coaches en andere volwassenen bijdragen aan de normale ontwikkeling en ontplooiing van tieners?
Kansen, mogelijkheden, verlokkingen en bedreigingen
Tegenwoordig zijn er (door o.a. internet) meer keuzes te maken voor jongeren dan in de tijd van hun ouders. Keuzestress ligt op de loer. Hoe kunnen we tieners hierin ondersteunen?
Stellingen:
- De adolescentie is een periode van mogelijkheden en kansen, niet van onrust en verwarring
- De normale, gezonde ontwikkeling verschilt per persoon
Deel 1: De mens tussen biologie en omgeving
Aanpassing aan een nieuwe en veranderende omgeving
Kennis van vorige generaties wordt overgedragen. Ervaringskennis is niet in informatiepakketjesin de genen vastgelegd.
De mens en de leer- en vergeetmachine
Biologie en het leerproces is in de loop van onze evolutie nauwlijks veranderd. Leren kun je als een proces van waarnemen naar denken in twaalf essentiële stappen beschouwen. Als mensen minder goed leren, mankeert er in de regel iets aan één of meer van deze stappen.
Leren en ontplooien vinden plaats in de sociale groep
In de samenleving moeten we er rekening mee houden dat de vaardigheden die jonge mensen nodig hebben om zich uiteindelijk te kunnen ontplooien, jaren van constante zorg nodig hebben.
De persoonlijke levensgeschiedenis bepaalt het leren
Een veilige omgeving (met zo veel mogelijk beschermende factoren) is een voorwaarde voor een gezonde ontwikkeling.
'Ik' tussen nature en nurture
Hersenmeschanismen zijn niet hetzelfde als gedrag. Biologische factoren en omgevingsfactoren zijn verschillende aspecten van één en dezelfde persoon (ik) en niet tot elkaar herleidbaar.
Deel 2: de tiener
Geen pubers maar tieners
Het woord puber wordt ten onrechte gebruikt voor tiener of adolescent. De kenmerken van de puberteit is bij het grootste deel van de adolescenten rond vijftien a zestien wel voorbij.
Puberteit en lichamelijke ontwikkeling
De lichamelijke ontwikkeling is dynamisch. Een langzame of snelle onwikkeling kan voordelig zijn maar ook tot problemen leiden.
De vroege en midden-adolescentie: van tien tot zestien jaar
De hersenen ontwikkelen zich tot op hoge leeftijd. Midden-adolscenten kiezen nog veel impulsiever dan volwassenen.
De late asolescentie: vanaf zeventien jaar
Aan het begin van de late adolescentie heeft de tiener een idee van wat zijn zwakke en sterke punten zijn. Pas tegen het 25 levensjaar kan er goed gepland worden en komt ook het vermogen weerstand te bieden aan groepdsdruk.
De tiener, slaap, alcohol en drugs
In de opvoeding is het belangrijk in gesprek te blijven. Speel in op de kersverse redeneervaardigheden, stel vragen en daag uit. Een vertrouwensrelatie is essentieel.
Deel 3: Handelen, denken en voelen
Pim leert handelen, overwegen en plannen
Vanaf een jaar of zestien leren we steeds beter om ons aan een veranderende omgeving aan te passen: uitvoeren en onszelf controleren (executieve functies).
De executieve functies zorgen voor persoonlijke groei
De jong volwassene die executief goed fuctioneert beheersen verschillende soorten planning: eenvoudig, gedragsgericht en persoons- of levensgericht.
De tiener heeft plezier in denken en redeneren
Autonomie heeft altijd een context, een sociale omgeving. Tieners die zelfstandig worden, moeten vaardig worden in het onafhankelijk denken en handelen.
Emoties, leren en sociaal gedrag
De tiener kan vaak goed praten en argumenteren, maar heeft niet altijd een goed zelfinzicht. Op een respectvolle manier feedback geven leidt tot de ontwikkeling van empathie en om sociale situaties te beoordelen.
Empathie en de bedoelingen van 'de ander'
Omgaan met anderen komt niet automatisch uit de hersenontwikkeling voort. Het moet worden gestimuleerd en gecultiveerd. Respectvolle feedback vanuit de sociale omgeving is ook hier essentiëel.
Deel 4: Lichaam en hersenen
De hersenen als wereldbol: over structuur en functie
De hersenen hebben 7 hoofdfuncties en kunnen worden voorgesteld als een serie bagagekluisjes. Mentale functies zijn sterk verbonden met de zintuigen en een lichaam dat in interactie is met de omgeving.