Introductie[bewerken]

In dit deel van de cursus proberen we u een zo volledig mogelijke woordenlijst van West-Vlaamse woorden aan te bieden. De woorden zijn onderverdeeld in vele deelonderwerpen zodat het een beetje overzichtelijk blijft. Momenteel bevinden er zich 94 woorden in deze woordenlijst.

Dieren[bewerken]

Keun OF kenin - Konijn
koe(we) - Koe
Kiek(e)n - Kip
Enne - Kip
Oane - Haan
Ul - Uil
Sprien'koane - Sprinkhaan
Veugel - Vogel
Visch - Vis
Palink- Paling
Ki'er - Kikker
Puyt - kikker
Poeze / Katte - Poes
Oend - Hond
Pèèrd - Paard
Veuln - Veulen
Kauf - Kalf
Bokke / buk - Bok
Hète - Geit
Strusveugl - Struisvogel
skoap - schaap
musjke - mus
keunebuk - mannelijk konijn
keunemoere - vrouwelijk konijn
tettink - pier

Getallen[bewerken]

èèn - 1
tweje - 2
drieje - 3
Viere - 4
Vuve - 5
Zesse - 6
Zeevn - 7
Achte - 8
Neegn - 9
Tienne - 10
Elve / èève - 11
Twoave - 12
Dertienne - 13
Veertienne - 14
Vuftienne - 15
Zestienne - 16
Zeevntienne - 17
Achttienne - 18
Neegntienne - 19
Twientig ook Twinte(h) - 20
Derte(h) - 30
Fjérte(h) - 40
Fifte(h) - 50
Tseste(h) ook: Tchjeste(h) - 60
Tseevnte(h) - 70
Tahente(h) - 80
Gn'neegn'te(h)
Oondert - 100
Duust of Duest - 1000
Tienduest - 10000
Oonderttuest - 100000

...

Kleuren[bewerken]

Purper - Paars
Gele of Gèèf - Geel
Groene - Groen
Zwort - Zwart
Blauwe - Blauw
Road - Rood
Brun - Bruin

MERK OP:

Maar weinig van de bovenstaande kleuren zijn verschillend van het nederlands en de meesten hebben enkel een ' e ' bijgevoegd. Laatstgenoemden vervolledigen deze categorie enkel.
' Road ' (rood) spreek je niet uit als het engelse ' road ' (weg) maar als ' ro'ad ', maar dan vloeiender.
' Brun ' (bruin) spreek je niet uit als de Franse ' Brun ' (bruin) maar met de 'u' van ' nu '.
' Gele ' (geel) spreek je niet uit zoals geschreven maar als giwle

Huis[bewerken]

Hier zult u een hele lijst meubels en voorwerpen vinden die thuishoren in een (specifiek) deel van het huis. Uiteraard zullen 'meer algemene' voorwerpen ook bij andere deelonderwerpen van toepassing zijn.

Algemeen[bewerken]

Meur - Muur
Vèè(n)ster - Venster
rute - raam

Woonkamer[bewerken]

Zeetl - Zitbank
Kaste/kasse - Kast
Zeetl - Zetel

Keuken[bewerken]

Toafel - Tafel
Stoel - Stoel
Wasbak / Woatersteen - Wasbak
Microgowf - Microgolfoven
Kroane - Kraan
Talore / assiete - Bord

Slaapkamer[bewerken]

Bedde - Bed
Lampe - Lamp
Do(e)nsdeekn - Dekbed
wekr/we'(e)r / orlogze / revèje - Wekker
Klèèrkasse - Kleerkast
Sjoazje / sjarze - Deken
Blafeturen - Vensterluiken
Lattestoors - Rolluiken
Speegel - Spiegel

Inkomhal[bewerken]

telefong - telefoon
Kapstok - Kapstok

Tuin[bewerken]

Tuunstoel - Tuinstoel
Tuunuus - Tuinhuis
Kieknkot / ennekot - Kippenhok
Hès - Gras
Tuunekn - Tuinhek
Blomn - Bloemen
Hèsperk - Graspark
Slierboane - Glijbaan
Toeter - Schommel
Wèppe / wupplanke - Wipplank

Badkamer[bewerken]

Spegel - Spiegel
douch - douche
Badkupe - Badkuip / Bad

MERK OP:

Bij het woord 'Vèè(n)ster' moet je de 'n' als het ware 'inslikken', zodat je hem eigenlijk niet kunt horen, maar je hem wel uitspreekt. In andere delen van West-Vlaanderen spreekt men ook over 'veister'

Voedsel[bewerken]

Hier worden de drie maaltijden van de dag besproken.

Ontbijt[bewerken]

Oentbiet / nuchtendteten - Ontbijt

Drank[bewerken]

Mèèk - Melk
Frutsap - Fruitsap
Kafje - Koffie
Kèrremèèk - Karnemelk

Spijzen[bewerken]

Cornflakes (spreek ' Cornfliks ' uit) - Ontbijtgranen
Stutte - Boterham
Beuter - boter
Spek 'n ei - Spek en ei
Koas en espe - Kaas en hesp
Krakelen [2e e niet dof] - suikerbrood
Muzzestroentjes - chocoladehagel

Middagmaal[bewerken]

Noeneteetn / Potteetn

Drank[bewerken]

Woater - Water
Kokka - Cola
Koki - Cola

Spijzen[bewerken]

-Groenten-[bewerken]

Carrotjes/workels en èrweetn - Wortels en erwten
Tomatn - Tomaten
tusketerwe - mais
Sesnieuwn - schorseneren
Sjecongs - witlof
Angzjoens - uien
Pret/Prette - prei
Koeele - kool

-Vlees-[bewerken]

Biefstik - Biefstuk
Gekaptbolln/Bolln gekapt
Zwienevlèès - Varkensvlees

-Vis-[bewerken]

Zalme of zalmfiletje - Zalm of zalmfilet
Heirnoars of gernoazen - garnalen
Mulle - mond

Avondmaal[bewerken]

Avondteetn / Avondeten - Avondmaal

Drank en de konsekwenties[bewerken]

Algemeen woord voor drankje: teusje

In gebruik:

Een teusje gaan drinken Moe j'e teusje wien en? = Wil je een glaasje wijn? Ken me teusje gesturt! = Ik heb mijn drank gemorst.

een flasse win = een fles wijn
jenievr = jenever
ne skjeefzak = een dronkaard

Spijzen[bewerken]

-Vlees-[bewerken]

Gerokt'espe - Gerookte hesp
Gekokt'espe - Gekookte hesp
Schelje rosbief - Schelletje rosbief

-Groenten en fruit-[bewerken]

Stik meloene - Stuk meloen
Freez'n - Aardbeien
Radiezn - Radijzen
Saloa - Salade

Gebouwen[bewerken]

Bakkeri / Bakkerië - Bakkerij
Beenouweri / beenouwerië - Beenhouwerij / slager
Klèèrwienkel - Kleerwinkel
Us / Uze / Kot - Huis

Het gerecht[bewerken]

De jandèrms ook: de zjandèrms - De politie, meer voor Rijkswachters
De zwoantjes - De politie (op moto)
De flikkn / De fliekn - De politie