Leer jezelf ecologisch tuinieren/Hortensia

Hortensia (Hydrangea) is een geslacht bloeiende planten uit de Hortensiafamilie (Hydrangeaceae). Er zijn ongeveer 100 soorten verspreid over de hele wereld, waarvan sommige in het wild voorkomen. Vooral in China en Japan komen hortensia's veel voor.

Hortensia is een gevarieerd geslacht planten: er zijn bladverliezende en groenblijvende soorten en zelfs soorten die klimmen. De plant heeft een merkwaardige bloeiwijze. Er zijn grote, pluimvormige trossen of schermen, bezet met vele bloemen. De middelste daarvan zijn klein en vruchtbaar. Deze kunnen zaad leveren. De bloemen aan de buitenkant zijn groter, maar steriel. De taak van de grote buitenbloemen is insecten ertoe te verleiden een bezoek aan de plant te brengen, om zo het stuifmeel op de binnenste bloemen af te geven.

De hortensia is een bekende tuinplant. Vooral de soort H. macrophylla is een bekende heester. Dit is een opvallende struik met roze, witte, rode of blauw bloemschermen. In opmars is de Sneeuwbal (Hydrangea arborescens 'Annabelle') met haar enorme bolvormige samengestelde bloemen.

Soorten

• 
  Hydrangea anomala
• 
  Sneeuwbal (Hydrangea arborescens)
• 
  Hydrangea aspera
• 
  Hydrangea macrophylla
• 
  Hydrangea querifolia

Geschiedenis

De hortensia maakte zijn introductie in Europa na voor het eerst te zijn aangeplant door Hortense de Beauharnais, de dochter van keizerin Joséphine de Beauharnais van Frankrijk. In de 20e eeuw werd de hortensia minder populair als gevolg van nieuwe inzichten van tuinarchitecten en plantenliefhebbers. De bloemen zijn namelijk erg fel en leken veel op goedkope plastic fabricaten uit die tijd. Massaal verdween de plant uit tuinen en werd gedegradeerd tot onkruid.

De afgelopen decennia is er sprake van een kentering. De tuinhortensia wordt weer meer gekweekt. Er worden nieuwe kruisingen gekweekt en de populariteit onder plantenliefhebbers wordt weer groter. Zo werd onlangs de Hydrangea macrophyla 'Endless Summer' op de markt gebracht. Deze hydrangea bloeit, in tegenstelling tot de gewone Hydrangea macrophylla, zowel op oude als op nieuwe takken, zodat er telkens opnieuw bloemen gevormd worden. Hierdoor bloeit deze plant een groot deel van het jaar, van juni tot oktober. Hydrangea 'Forever & Ever' bloeit eveneens op eenjarig hout. Deze planten blijven compacter dan 'Endless Summer'. Tevens bevat de collectie van 'Forever & Ever' meer vormen en variëteiten dan 'Endless Summer'. Er worden nog steeds nieuwe variëteiten in de vrije natuur van Japan gevonden, zoals dubbelbloemige. Na intensieve veredeling en selectie zijn deze types verkrijgbaar over de gehele wereld.

Kweek

Voor de kweek van hortensia's is een zonnige tot halfbeschaduwde plek vereist. De plant kan het beste in kleiachtige, vruchtbare, vochthoudende grond worden geplaatst. Het planten kan het beste gebeuren in het vroege voorjaar (maart) of in het najaar (oktober of november).

De populaire blauwe variant van Hydrangea macrophylla verkleurt tot grauw rozeblauw als de grond niet zuur en ijzerhoudend is. Daarom is het voor de kweek van deze variant aan te raden zuurhoudende grond te gebruiken, evenals (kali)aluin of aluminiumsulfaat toe te dienen. Andere variëteiten, zoals de roze versie van Hydrangea macrophylla, hebben juist het omgekeerde nodig.

Snoeien is over het algemeen niet nodig.

Bronnen

• Wijlen, Ing. A. van. Grote Tuinplanten Encyclopedie, Zuid-Nederlandse Uitgeverij Aartselaar, 1980.