Gitaar/Basisakkoorden
| Geen copyright op akkoordprogressies
In tegenstelling tot melodieën vallen akkoordprogressies niet onder copyright. |
I-IV-V
[bewerken]Veel liedjes zijn gebaseerd op 3 hoofdakkoorden. Daar maak je een "akkoordenreeks" mee waarmee je het liedje begeleidt. De bekendste akkoordenreeks is de "I-IV-V-I"-reeks. Een voorbeeld!
In de elke toonsoort vind je die drie akkoorden door eenvoudig te tellen. Je hebt de eerste, de vierde en de vijfde toon nodig om te begeleiden. Laat ons als voorbeeld de toonladder van C nemen: CDEFGABC (do re mid fa sol la si do). Daarvan is de eerste toon de C. De vierde is F en de vijfde is G: (de "Z" staat voor wijsvinger; de "M" voor middelvinger; de "R" voor ringvinger)
- het eerste akkoord (I) is C
- het tweede akkoord in je akkoordprogressie (IV) is F
- het derde te spelen akkoord (V) is G (of G7)
- ten slotte speel je terug het grondakkoord C (I)
Samenvattend: de 3 akkoorden die we zochten (I-IV-V) waren voor de toonladder van C, dus C-F-G.
Leer eerst deze drie akkoorden spelen. Leer ook het "7-akkoord"; dus niet alleen G, maar ook G7. Probeer dan het volgende liedje te begeleiden.
La Bamba
[bewerken]Deze eenvoudige progressie C-F-G vinden we terug in het liedje "La Bamba" van Richie Valens:
- Para bailar la C bamba F G7
enz. enz....
Opmerking: wanhoop niet als in het begin het wisselen naar een ander akkoord heel moeizaam gaat! Begin heel traag, op den duur lukt het wel.
Probeer eens mee te spelen met Richie Valens!
La Bamba door Richie Valens op YouTube
Banks of the Ohio
[bewerken]Banks of the Ohio is een bekend 19e-eeuws liedje, onder meer gezongen door Joan Baez en Olivia Newton-John. Het is ook op YouTube te beluisteren.
- Strofe 1
- I asked my C love to take a G walk
- Just to G7 walk a little C way
- As we walked along we F talked
- All about C our G wedding C day
- Refrein
- And only C say that you'll be G mine
- And our G7 home will happy C be
- Down beside where the waters F flow
- Down on the C banks of the G Ohio C
Probeer die vier slagen per maat eens zelf te variëren. Bijvoorbeeld zo:
Als je de akkoorden goed in je vingers hebt en je gitaar is juist gestemd, dan is het nu tijd om Olivia Newton-John te begeleiden! Zet gewoon het filmpje op en spelen maar!
Opdracht
[bewerken]Voor we verder gaan met de les, zou je zelf de akkoorden kunnen vinden die bij de toonladder van D horen?
Welke akkoordenreeks is juist? (denk aan de I-IV-V-truc!)
- D-E-F
- D-G-A7
- D-A-C7
Akkoorden voor de toonladder van A
[bewerken]ABCDEFGA
De drie akkoorden zijn I (A), IV (D) en V (E), en het 7-akkoord is D7
Deze akkoordprogressie wordt vaak gebruikt, bijvoorbeeld in "Wild Thing" van The Troggs. Luister er even naar.
Zo klinkt het op je gitaar. Speel A-D-E, in het laatste stukje laat je na de A tussendoor de snaren los klinken, dus: A, los, A:
Oefen goed, en probeer dan het filmpje te begeleiden.
Opdracht
[bewerken]Zoek zelf eens uit wanneer je A, D of E moet spelen bij Michel Polnareffs "La poupée qui fait non"! Tip: begin deze keer met E.
Uit de trucendoos van de folksinger
[bewerken]
- Truc 1
Folksingers die zichzelf begeleiden kennen soms maar enkele akkoorden. Om in een andere toonaard te spelen schuiven ze hun capodastro (gitaarklem) gewoon op langs de hals van de gitaar. Immers: hoe lager je een snaar indrukt op de toets van je gitaar, hoe hoger zij klinkt.
Stel: je vindt de akkoorden A-D-E het gemakkelijkst om te spelen, maar wilt in C spelen. Hoe doe je dat? Heel eenvoudig: C ligt 1+1/2 toon hoger dan A. Plaats je nu je capodastro drie vakjes lager, dan levert dit 3x een halve toon hoger op. Als je nu een "A" speelt met je vingers, speel je in werkelijkheid een C. ¨Probeer het maar eens.
Onthoud gewoon: elk vakje/fret opschuiven = 1/2 toon hoger
- Truc 2
De volgende 'truc' is meer iets voor mensen die slidegitaar spelen (met een "bottleneck" die ze aan een vinger schuiven). Het principe, open tuning geheten, is heel eenvoudig: je stemt je gitaar zodanig dat het vrij aanslaan van de snaren een bepaald akkoord oplevert. Vervolgens hoef je slechts je vinger of je bottleneck langs de hals te verplaatsen om telkens andere akkoorden te krijgen.
Een van de populairste open tunings is Open D:
Open D bestaat uit alle noten van het D-akkoord. Haal er een stemapparaatje bij en stem je gitaar als volgt (de normale stemming is ebgdae):
- 1e: e' => d
(de dunste snaar een hele toon laten zakken) - 2e: b => a
(een hele toon lager) - 3e: g => f#
(een halve toon lager) - 4e: d => d
(niets veranderen) - 5e: A => A
(niets veranderen) - 6e: E => D
(de dikste snaar een hele toon lager)
- 1e: e' => d
Opdracht
[bewerken]Stel, je wil de akkoorden D-E-A achter elkaar spelen op een gitaar in D-tuning. Waar op de toets liggen die akkoorden dan?
- Truc 3
Barré-akkoorden. Maar dat is iets voor later. Voor de nieuwsgierigen: je 'schuift' een akkoord op langs de hals van de gitaar door je wijsvinger als een 'capo' te gebruiken.
Overzicht
[bewerken]| Hier is een overzicht van de I, IV en V-akkoorden die je speelt in de vijf gemakkelijkste toonaarden op de gitaar. De eerste toon links in de tabel geeft ook de naam aan de majeurtoonladder. Voor de toonladder van C wordt dit dan: CFG. De naamgevende toon noemt men ook de grondtoon of tonica, de vierde toon de subdominant en de vijfde toon de dominant.
I IV V
Welke is de dominant van de majeurtoonladder in G? |
Afronding
[bewerken]Je hoeft deze module niet snel-snel af te werken. Spendeer er gerust enkele weken aan tot de akkoorden en de opeenvolging goed in je vingers zitten. Je zou na afronding inzicht moeten hebben in de I-IV-V-progressie en de akkoorden in de majeurtoonladders C, A, G en D moeten kennen.
Hoe kun je nu verder gaan? Sla het Songbook eens open en kijk eens welke liedjes je reeds kunt begeleiden! Succes ermee!