Onderwijs in relatie tot P2P/VSKO - DVT

Het Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs of VSKO is de koepelorganisatie van de inrichtende machten van het katholiek onderwijs in Vlaanderen.

Waar staan wij voor? Hoe, waar en waarom speelt duurzaamheid en educatie een rol?

Het VSKO wordt door de Belgische bisschoppen belast met de coördinatie en de vertegenwoordiging van het katholiek onderwijs in Vlaanderen. De huidige directeur-generaal is Lieven Boeve. Het VSKO is momenteel gestructureerd in diensten en onderwijsniveau-gebonden verbonden. Het VSKO behartigt allerhande beleidsdomeinen m.b.t. onderwijs: opvoedingsproject, leerplannen, pedagogisch-didactisch, juridisch, personeel, nascholing, internaten, internationalisering, … . Het VSKO voorziet in dienstverlening voor de pedagogische begeleidingsdiensten, de scholen, de schoolbesturen, internaten, ….

De Dienst Vakoverschrijdende Thema’s

De Dienst Vakoverschrijdende Thema’s van het VSKO volgt een aantal maatschappelijke thema’s op die relevant zijn of zullen zijn voor het onderwijs, niet enkel in een vak- of leergebied te vatten zijn en breed genoeg zijn om alle onderwijsniveaus te beroeren (2,5 tot 18 jaar). Het onderwijs wordt regelmatig gevraagd aandacht te besteden aan onderwerpen die de grenzen van de vakken en de leergebieden overschrijden zoals duurzame ontwikkeling. De Dienst Vakoverschrijdende Thema’s behartigt daarom het thema duurzame ontwikkeling en educatie voor duurzame ontwikkeling (EDO) in functie van de implementatie ervan binnen de eigen organisatie, binnen het schoolbeleid van de VSKO- scholen en het onderwijsaanbod van de VSKO-scholen.

De Dienst Vakoverschrijdende Thema’s heeft een drievoudige opdracht:

• ondersteuning van het beleid van het VSKO voor duurzame ontwikkeling en EDO: advies, visieontwikkeling, standpunten voorbereiden, coördinatie van thema-gebonden werkgroepen, participeren aan wetenschappelijk onderzoek en onderzoek opvolgen, …
• vertegenwoordiging: representatie van het VSKO m.b.t. duurzame ontwikkeling en EDO in middenveldorganisaties, officiële beleidsorganisaties en ministeries, …
• pedagogisch-didactische ondersteuning: verspreiden van informatie, organiseren van vorming, ontwikkeling van tools, …

De Dienst Vakoverschrijdende Thema’s van het VSKO werkt nauw samen met de pedagogische begeleidingsdienst van het VSKO (PBDKO) en de verbonden van het VSKO die elk een onderwijsniveau behartigen: het verbond basisonderwijs (VVKBaO), het verbond secundair onderwijs (VVKSO), het verbond buitengewoon onderwijs (VVKBuO), het verbond hoger onderwijs (VVKHO) en het volwassenonderwijs. De dienst richt zich vooral op de volgende doelgroepen:

• pedagogische begeleiders
• verbonden en diensten VSKO
• de scholen van de verschillende onderwijsniveaus (indirect via PBDKO)

Aandacht voor duurzame ontwikkeling en educatie voor duurzame ontwikkeling

Het VSKO streeft ernaar op alle niveaus en binnen alle geledingen een maatschappelijk verantwoord beleid te voeren dat zich vanuit christelijke inspiratie oriënteert op een duurzame toekomst.

Ook een duurzame school streeft naar zulke beleidsvoering en profileert zich op het vlak van een schoolcultuur van verbondenheid, duurzame infrastructuur, EDO in het onderwijsaanbod en EDO-competente actoren.

In functie van de implementatie van duurzame ontwikkeling en educatie voor duurzame ontwikkeling worden ondersteunende initiatieven ondernomen zoals:

• ondersteuning op macroniveau: implementatie van DO binnen de organisatie van het VSKO, visieontwikkeling, coördinatie werking intern EDO-platform, opvolging van en participatie aan wetenschappelijk onderzoek, vertegenwoordigingswerk, website, …
• ondersteuning op mesoniveau: vorming, artikelenreeks in VSKO-tijdschriften, visieontwikkeling, de ontwikkeling van een implementatietraject, de ontwikkeling van tools op schoolniveau, website, …
• ondersteuning op microniveau: vorming, website, de ontwikkeling van tools op klas- en leerlingenniveau, …

Een artikelenreeks in de VSKO-tijdschriften informeert en inspireert scholen en inrichtende machten over duurzame ontwikkeling vanuit de christelijke inspiratie binnen de verschillende beleidsdomeinen van de school om beter zicht te krijgen op mogelijkheden tot implementatie. Gaandeweg wordt doorheen de reeks een profielschets van een ‘duurzame school’ opgebouwd vanuit praktijkverhalen (vanuit onderwijs en vanuit andere sectoren). De artikelen komen tot stand dankzij de bijdrage van meerdere betrokkenen. In elk artikel gaat aandacht uit naar de betekenis van duurzame ontwikkeling en EDO, de achterliggende visie voor een engagement voor duurzame ontwikkeling en EDO, de beleidsvoering, de focus op één van de vier aspecten uit het profiel en de situering van concrete initiatieven in de profielschets van een ‘duurzame school’ in functie van transfer.

Ter ondersteuning van ‘EDO in het onderwijsaanbod’ is de Dienst Vakoverschrijdende Thema’s van het VSKO onder meer bezig met de ontwikkeling van een kwaliteitswijzer voor EDO-aanbod. Deze kwaliteitswijzer met richtinggevende indicatoren kan gebruikt worden om bestaand educatief aanbod te beoordelen en te verbeteren of nieuw educatief aanbod te ontwikkelen. Het is een niet-normatief instrument en niet allesomvattend instrument maar biedt handvaten om via gesprek tot uitwisseling van ideeën te komen.

De indicatoren die op de kwaliteitswijzer gedetailleerd uitgewerkt zijn omvatten drie niveaus:

• niveau schoolbeleid: verankering beogen
• niveau leeromgeving: een krachtige leeromgeving creëren
• niveau leerproces: nieuwe kennis overbrengen, veerkrachtdenken stimuleren, waardenontwikkeling nastreven, emotionele competentie nastreven en handelingsperspectief bieden

Waar en hoe is er potentieel voor P2P? Zijn er ook grenzen?

P2P biedt voor het VSKO en de Dienst Vakoverschrijdende Thema’s zeker mogelijkheden op het vlak van het doorbreken van hiërarchische structuren, inspraak, samenwerking, erkennen van potentieel, leren van elkaar en delen met elkaar. Toepassingsmogelijkheden zijn:

• op macroniveau: bij de reorganisatie en daarmee corresponderende beleidsvoering van het VSKO, bij de interne werking van de Dienst Vakoverschrijdende Thema’s, bij de interne werking van het EDO-platform van het VSKO
• op mesoniveau: bij de ontwikkeling van een implementatietraject voor de scholen, bij de ontwikkeling van tools die op schoolniveau en schoolteam gehanteerd kunnen worden
• op microniveau: bij de ontwikkeling van tools die op klas- en leerlingenniveau gehanteerd kunnen worden

Enkele sprekende beelden/foto’s/woorden

• Het VSKO: http://www.vsko.be/
• De Dienst Vakoverschrijdende Thema’s: http://dvt.vsko.be/
• Het thema duurzame ontwikkeling in het VSKO en de Dienst Vakoverschrijdende Thema’s en de reeds gepubliceerde artikelen: http://dvt.vsko.be/content/duurzame-ontwikkeling
• De kwaliteitswijzer: https://pincette.vsko.be/meta/properties/dc-identifier/DVT_Duurzame_ontwikkeling_Kwaliteitswijzer