Ido/Les één
Uiterlijk
< Ido
Unesma leciono (Eerste les)
Alfabet
[bewerken]Het alfabet van het Ido is: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z. Hetzelfde als het Nederlands dus, maar dan zonder É Ë Ï Ó Ö en Ü.
Uitspraak
[bewerken]Letter | Spreek uit als |
---|---|
a | bah |
b | bah |
c | tsaar |
d | dam |
e | met |
f | fiets |
g | goal |
h | het |
i | ie |
j | journaal |
k en q | kat |
l | la |
m | maan |
n | na |
o | oo |
p | pot |
r | Peru |
s | sap |
t | rat |
u | oe |
v | vijf |
w | waait |
x | sterkste |
y | jas |
z | ze |
Lettercombinatie | Spreek uit als |
---|---|
ch | tjoek |
qu | kwik |
sh | shampoo |
-o en -i
[bewerken]- Woorden voor enkele objecten eindigen op -o. Domo = huis, butiko = winkel, urbo = stad.
- Woorden voor meerdere objecten eindigen op -i. Domi = huizen, butiki = winkels, urbi = steden.
- Achter namen van personen, plaatsen of dingen hoort geen -o. Wel worden bekende plaatsen vaak anders genoemd in het Ido: "Kanada" = Canada, "Nederlando" = Nederland, "Britania" = Engeland/Brittannië.
"La"
[bewerken]"De/het" is la in het Ido. "La amiko" = de vriend(in), Soms worden het afgekort tot l'.
Er is geen woord voor "een". Dus "amiko" kan "vriend(in)" of "een vriend(in)" betekenen.
-a en -e
[bewerken]- Woorden die een detail geven over een object eindigen op -a. Simpla = simpele, bona = goede, facila = makkelijke.
- Woorden die een detail geven over een actie eindigen op -e.
- Je kunt dit soort woorden zowel voor als achter het andere woord zetten. bona koquisto en koquisto bona betekenen allebei "goede kok".
Vergelijken
[bewerken]- plu = meer, min = minder, maxim = meest, minim = minst: Plu simpla = simpeler, min bona = minder goed, minim bona = slechtst, maxim simpla = simpelst.
- kam = als (in de zin van vergelijking). plu simpla kam = simpeler als.
- de = van (in de zin van een groep). maxim bona de ... = beste van ...
- tam = net zo. tam ... kam = net zo ... als.