Naar inhoud springen

Astronomisch woordenboek/P

Uit Wikibooks

A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z


  • Planeet - Hemellichaam dat om een ster heen draait en tevens zoveel massa bezit dat het èn dankzij zijn eigen zwaartekracht een ronde vorm heeft aangenomen èn zijn gehele naaste omgeving volledig heeft schoongeveegd. Een hemellichaam zoals Pluto, dat wel aan de twee eerste maar niet aan de laatste voorwaarde voldoet, wordt gecategoriseerd als een dwergplaneet.
  • Planetoïde - Hemellichaam dat evenals een dwergplaneet of planeet om een ster heen draait maar kleiner is.
  • Planetesimaal - Grote planetoïde die kan uitgroeien tot een protoplanetaire schijf en uiteindelijk tot een echte planeet wanneer hij samenklontert met andere planetesimalen. Van planetesimalen wordt aangenomen dat ze voorkomen in stellaire nevels.
  • Pool: de noordpool en zuidpool zoals die worden bepaald door de aardas. De geomagnetische pool wordt een van de beide polen van het aardmagnetisch veld aangeduid. De geomagnetische polen bevinden zich niet op dezelfde locatie als de geografische polen. De afwijking hierin wordt de magnetische declinatie genoemd. Door middel van geofysisch onderzoek is vastgesteld dat de geomagnetische polen veranderen en dat ze niet constant zijn in de tijd. De manier waarop deze veranderen wordt wel het "polair wandelpad" genoemd.
  • Poolcirkel: zie noordpoolcirkel en zuidpoolcirkel.
  • Poolster: Polaris is de naam van de ster die dicht bij het verlengde van de aardas aan de hemelpool ligt. Gedurende de nacht lijken alle sterren door de rotatie van de aarde in een baan om de pool heen te draaien, de Poolster beweegt vrijwel niet zodat hij altijd op dezelfde plaats aan de hemel te vinden is. De Poolster is van groot belang voor de navigatie. De richting van de aardas en dus ook de richting van de polen bestrijkt in 25 770 jaar een kegel door de precessie. Hierdoor zullen verschillende sterren elkaar afwisselen als poolster.
  • Precessie - De evenaar maakt tegenwoordig een hoek van ongeveer 23,5 graden met de ecliptica. De data waarop de winter overgaat in de zomer en omgekeerd, de equinoxen, vallen samen met de momenten waarop de aardas noch naar de zon toe, noch van de zon af wijst. De dagen en nachten zijn dan overal even lang.
  • Protoplanetaire schijf - Schijf van stof en gas die in de eerste fasen van een zich ontwikkelend zonnestelsel om het centrum heen draait en waaruit zich uiteindelijk grotere hemellichamen zoals asteroïden en planeten kunnen ontwikkelen.
  • Pulsar - (afkorting van Pulsating source of radio emission) Een neutronenster met een korte rotatietijd, die sterke elektromagnetische straling aan de polen uitzendt. De rotatietijd bedraagt (voor 95% van de pulsars) 0,01 tot 8 seconden. De resterende 5% roteren veel sneller, tussen 1 à 10 milliseconden. Pulsars ontstaan uit een supernova.
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.