Vrij leren/Inleiding: verschil tussen versies

Uit Wikibooks
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Regel 19: Regel 19:


== Uitdagingen ==
== Uitdagingen ==
Vrij leren kan ook tot onvrijheid leiden! Immers, als we zonder nadenken onze instincten volgen en zomaar gaan spelen, dan worden we in feite bestuurd door onze onbewuste. Dat is op zich geen probleem, tot we komen tot leerdoelen die juist het onbewuste willen tarten. Als we merken dat onze instinctieve of aangeleerde automatismen niet naar onze eigen wens zijn. Onze voorkeuren om te leren (leerstijl) ons niet helpen om op de beste manier onze leerdoelen te bereiken. Als we in spirituele termen vrij willen komen in onze geest, dan zullen we het [[onbewust leren]] bewust moeten bijsturen. Dat vraagt inzicht in hoe leren werkt. Je kunt dus stellen dat vrij leren alleen in zijn volle omvang kan als we het leerproces zelf ook helemaal kunnen beïnvloeden naar eigen smaak. Dat vraagt om te [[leren leren]] en te leren bewust [[onbewust leren|onbewust te leren]]. Je kunt alleen vrij leren als je vrijheid en leren zelf ook onder de knie hebt.
Vrij leren kan ook tot onvrijheid leiden! Immers, als we zonder nadenken onze instincten volgen en zomaar gaan spelen, dan worden we in feite bestuurd door onze onbewuste. Dat is op zich geen probleem, tot we komen tot leerdoelen die juist het onbewuste willen tarten. Als we merken dat onze instinctieve of aangeleerde automatismen niet naar onze eigen wens zijn. Onze voorkeuren om te leren (leerstijl) ons niet helpen om op de beste manier onze leerdoelen te bereiken. Als we in spirituele termen vrij willen komen in onze geest, dan zullen we het [[onbewust leren]] bewust moeten bijsturen. Dat vraagt inzicht in hoe leren werkt. Je kunt dus stellen dat vrij leren alleen in zijn volle omvang kan als we het leerproces zelf ook helemaal kunnen beïnvloeden naar eigen smaak. Dat vraagt om te [[leren leren]] en te leren bewust [[onbewust leren|onbewust te leren]]. Je kunt alleen vrij leren als je vrijheid en leren zelf ook onder de knie hebt. Als je dat namelijk niet hebt dan kan de verstrekte vrijheid leiden tot angst die voorkomt uit [[w:Existentiële crisis|existentiële onzekerheid]] (wie ben ik en wat is het beste voor mij?).


Om toch enigszins het proces van leren over vrijheid en leren over leren te motiveren zonder er zelf sturing in te nemen, is de rest van het boek een gedicht dat hopelijk de lezer prikkelt om zelf te ontdekken hoe zij of hij over deze onderwerpen denkt en wat haar of zijn wensen zijn. Dit kan met name geschikt zijn voor een lerende met een reproductieve leerstijl, om deze uit te dagen (tegen de eigen voorkeur in) te leren zelf betekenis te geven aan het geleerde, het zelf te vertalen in een concrete toepassing en uiteindelijk te komen tot een persoonlijke unieke productie van wat leren en vrijheid precies inhoudt. Belangrijk voor vrij leren is dat men aan alles leert te twijfelen en alleen als men zelf overtuigd is geraakt iets van een ander aanneemt.
Om toch enigszins het proces van leren over vrijheid en leren over leren te motiveren zonder er zelf sturing in te nemen, is de rest van het boek een gedicht dat hopelijk de lezer prikkelt om zelf te ontdekken hoe zij of hij over deze onderwerpen denkt en wat haar of zijn wensen zijn. Dit kan met name geschikt zijn voor een lerende met een reproductieve leerstijl, om deze uit te dagen (tegen de eigen voorkeur in) te leren zelf betekenis te geven aan het geleerde, het zelf te vertalen in een concrete toepassing en uiteindelijk te komen tot een persoonlijke unieke productie van wat leren en vrijheid precies inhoudt. Belangrijk voor vrij leren is dat men aan alles leert te twijfelen en alleen als men zelf overtuigd is geraakt iets van een ander aanneemt.

Versie van 22 nov 2021 16:11

Dit boek is in ontwikkeling. Volg de wijzigingen door bij elk hoofdstuk op de ster te klikken of gebruik de toetscombinatie [alt+shift+w].

Vul boekenreeks in Vrij leren/Boekinhoud


Vul logo in Vrij leren/Boekinhoud

Vrij leren



Waarde

"I refuse to be educated" - Jaggi Vasudev

Vrijheid is de basis voor geluk. Wat is vrijheid? Wat kun je doen om meer vrijheid te krijgen? Zijn er net als voor een boeddhist in het leren juwelen voor handen die leiden tot meer vrijheden? Dat is waar dit boek over gaat. En dan niet voorschrijvend, want dat zou niet vrij zijn, maar uitnodigend om zelf een onbewuste gevoeligheid te ontwikkelen (intuïtie) om moeiteloos vrij te handelen in bepaalde situaties - zie de grondstelling Wu wei in het taoïsme) - Met moeiteloos wordt bedoeld dat je niet hoeft te aarzelen om te besluiten, niet hoeft te kiezen, maar vrij je gevoel kan volgen; "vrijheid is de toestand waarin je niet hoeft te kiezen" (Jiddu Krishnamurti). Dit is overigens wat we meestal ook doen (zie onbewust leren); we volgen ons hart waarna het hoofd dit achteraf uitlegt als een bewuste keuze. Een vrije geest is eentje die alleen kan staan zonder invloed van anderen en daardoor creatief kan zijn, anders kan denken, nieuwe ideeën scheppen of productief kan leren.

Vrijheid is hedendaags een belangrijk thema want het leven van kinderen en jongeren is echter steeds minder vrij geworden.[1] Vrij in de zin dat ze veel minder dan bijvoorbeeld in de jaren zestig zelf bedenken en bepalen waar ze hun tijd aan besteden ("internal locus of control").[2] Dat komt niet alleen door ouders aangereikte activiteiten als muziek, sport, huiswerkbegeleiding en de toename in tijd die ze met hun kinderen besteden[3], maar ook door scholen waar kinderen meer tijd op verblijven en thuis veel meer tijd aan huiswerk moeten besteden. [4] En dat terwijl kinderen gedurende de grootste deel van onze geschiedenis heel vrij werden gelaten in hun ontwikkeling.[5] Daarnaast scoren Nederlandse kinderen volgens de OESO wereldwijd gezien heel slecht als het gaat om intrinsieke motivatie door de dictatuur van toetsen en rapportages.[6] Meer vrijheid in het leren kan de motivatie en creativiteit terugbrengen en onze grote natuurlijke behoefte − de Homo Ludens oftewel de spelende mens noemde de historicus Johan Huizinga ons daarom − aan vrij te spelen bevredigen.[7]

In vrij leren heeft als kernwaarde dat de waardevolste waarheid voor de lerende intern ligt en niet te achterhalen is wanneer er beperkingen worden opgelegd van buitenaf. Het ter discussie stellen van geloof of theorie door de lerende is daarbij cruciaal om zo aan eigen waarheidsvinding te doen. De autoriteit ligt in het vrij leren dus bij de lerende zelf of die lerende kiest vanuit eigen overweging zijn (tijdelijke) autoriteit. Het gaat bij vrij leren niet om concluderen - dat beperkt de vrijheid en flexibiliteit van de geest - maar om het verwerven van inzicht. De waarde van vrij leren wordt niet bepaald door de onderwijsgevende, maar in hoe goed de lerende zijn onderwijs kan "nemen"; een onderwijsnemende wordt.

Concept

"Voorbij het idee over wat goed is en wat fout is, is een prachtige tuin. En daar zal ik je ontmoeten." - Jalal ad-Din Rumi

Vrij leren is een vorm van leren waarin de lerende de hoogst mogelijke mate van zelfsturing over zijn leren heeft.[8]. Het zelf mogen bepalen en bedenken van zowel het leerdoel als het leerproces. Dat betekent dat er geen controle wordt uitgeoefend door derden en er ook geen eisen aan het leren door anderen dan de lerende zelf aan worden gesteld. De motivatie is daarom geheel intrinsiek, wat niet betekent dat de lerende los staat van zijn sociale omgeving. De samenleving heeft wel degelijk een belangrijke invloed op de keuzes en voorkeuren van de lerende. De invloed is echter in vrij leren niet georganiseerd, laat staan geformaliseerd. De lerende heeft dus in vrij leren alle ruimte om een connectie te maken met zijn drijfveren en andere innerlijke eigenschappen. Zich leren te bevrijden van controlerende organisaties of systemen om de eigen geest open, oprecht en helder te laten zijn. Je kan alleen vrij leren als je vrij bent om waar te nemen. Dat betekent dat je zonder oordeel kunt kijken. Dat bereik je door een grote motivatie en inzet.

Vrij leren kan men niet realiseren door één methode te hanteren. De lerende is immers aan het roer en zal zich vrij voelen als hij zijn eigen stijl kan toepassen (leerstijl). Een unificerende leerstijlindeling die we in de reeks boeken over leren hanteren, is te kijken naar de lerende zijn voorkeur voor reproductief, productief, betekeningsgericht of toepassingsgericht leren. Dit boek is bedoeld voor de lerende die dit onderwerp met een reproductieve leerstijl benadert. Een leerstijl waarbij de lerende graag met hetgeen hij aangeleverd krijgt identificeert, uitgebreid (vanuit verschillende perspectieven) waarneemt en wil herhalen. Door een dichtvorm te hanteren met suggesties die hopelijk het onbewuste aan het werk zetten om zelf te verkennen wie de lerende is en wat bij hem of haar past.

Lerende met een andere leerstijl bij dit onderwerp kunnen profijt hebben bij dit boek om het concept vrij leren beter te begrijpen en daar een betere betekenis en toepassing aan te geven. Iemand met een toepassingsgerichte leerstijl kan zichzelf vervolgens vrij laten leren door speels te leren, terwijl de betekenisgerichte lerende vooral baat heeft bij het onderzoeken wat passend leren voor hem of haar inhoudt. De productieve lerende (die toepassing en betekenisgericht combineert) kan zijn vrijheid in leren passend en speels vormgeven door zijn leren als een "onderneming" te beschouwen (ondernemend leren). Uiteraard kan je de leervoorkeuren van een persoon niet 100% vangen in een model (ook niet in deze indeling), dus laat iemand vooral zonder teveel bewuste keuzes intuïtief een passende mix maken van al deze vormen van leren.

Uitdagingen

Vrij leren kan ook tot onvrijheid leiden! Immers, als we zonder nadenken onze instincten volgen en zomaar gaan spelen, dan worden we in feite bestuurd door onze onbewuste. Dat is op zich geen probleem, tot we komen tot leerdoelen die juist het onbewuste willen tarten. Als we merken dat onze instinctieve of aangeleerde automatismen niet naar onze eigen wens zijn. Onze voorkeuren om te leren (leerstijl) ons niet helpen om op de beste manier onze leerdoelen te bereiken. Als we in spirituele termen vrij willen komen in onze geest, dan zullen we het onbewust leren bewust moeten bijsturen. Dat vraagt inzicht in hoe leren werkt. Je kunt dus stellen dat vrij leren alleen in zijn volle omvang kan als we het leerproces zelf ook helemaal kunnen beïnvloeden naar eigen smaak. Dat vraagt om te leren leren en te leren bewust onbewust te leren. Je kunt alleen vrij leren als je vrijheid en leren zelf ook onder de knie hebt. Als je dat namelijk niet hebt dan kan de verstrekte vrijheid leiden tot angst die voorkomt uit existentiële onzekerheid (wie ben ik en wat is het beste voor mij?).

Om toch enigszins het proces van leren over vrijheid en leren over leren te motiveren zonder er zelf sturing in te nemen, is de rest van het boek een gedicht dat hopelijk de lezer prikkelt om zelf te ontdekken hoe zij of hij over deze onderwerpen denkt en wat haar of zijn wensen zijn. Dit kan met name geschikt zijn voor een lerende met een reproductieve leerstijl, om deze uit te dagen (tegen de eigen voorkeur in) te leren zelf betekenis te geven aan het geleerde, het zelf te vertalen in een concrete toepassing en uiteindelijk te komen tot een persoonlijke unieke productie van wat leren en vrijheid precies inhoudt. Belangrijk voor vrij leren is dat men aan alles leert te twijfelen en alleen als men zelf overtuigd is geraakt iets van een ander aanneemt.

De vrijheid om te leren versterk je door niet vast te houden aan je eigen overtuigingen. Het is de kunst om met een gedachte in je hoofd te spelen, zonder dat je hem perse accepteert - "It is the mark of an educated mind to be able to entertain a thought without accepting it." is een quote vaak onterecht aan Aristoteles toegeschreven hoewel de betekenis wel volgt uit zijn kennisleer zoals beschreven in zijn eerste boek uit de Ethica Nicomachea - Tegelijkertijd is vertrouwen in jezelf cruciaal om vrijheid te durven nemen en creatief te zijn; je eigen uniciteit toe te laten en zelfs te showen aan de wereld.

Bronnen

Verdieping

De volgende open en gratis bronnen kunnen helpen bij verdere verdieping in deze materie:

Soort Bron Link Beschrijving

Verwijzingen

  1. Moss, S. (2012) Natural Childhood Report. National Trust.
  2. Gary, P. (2011) The Decline of Play and the Rise of Psychopathology in Children and Adolescents. American Journal of Play. Vol 23. Issue 4.
  3. Freek Bucx (mei 2011). Gezinsrapport 2011. Een portret van het gezinsleven in Nederland. Sociaal en Cultureel Planbureau. Den Haag
  4. Sandra L. Hofferth, John F. Sandberg, Changes in American children's time, 1981–1997, Advances in Life Course Research, Volume 6, 2001, Pages 193-229, ISSN 1040-2608, ISBN: 9780762307760
  5. Gray, Peter. (2009). Play as a foundation for hunter-gatherer social existence. American Journal of Play. 1. 476-522.
  6. Frank Huiskamp (16 april 2014). Rapport: Nederlandse leerlingen zijn niet gemotiveerd. NRC Handelsblad.
  7. Johan Huizinga (1938). Homo Ludens. Proeve eener bepaling van het spel-element der cultuur.
  8. Vassileva, J., & Wasson, B. (1996). Instructional planning approaches: From tutoring towards free learning. Proc. EuroAIED, 96, 1-8
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.