Schaken voor gevorderden/Visualisatie

Een van de eerste stappen in het leren van het leren van schaken is je te trainen in visualisatie. Met visualisatie wordt hier bedoeld het kunnen creëren van een plaatje in je hoofd. In de Amerikaanse miniserie The Queen's Gambit zien we de hoofdrolspeelster Beth Harmon dit doen op het plafond van haar slaapzaal. Grootmeesters in schaken zijn hier bijzonder sterk in wat terug te zien in simultaan schaken of geblindeerd schaken. Niet alleen maakt dit het brein mogelijk partijen in het hoofd bewust of onbewust te spelen, maar het sterkt ook het opslaan van een opstelling of partij. Met andere woorden je kunt makkelijker, sneller en veel meer schaakopstellingen onthouden. Visualiseren sterkt het geheugen enorm (zie geheugenpaleis).

Hoe kunnen we ons brein trainen om beter opstellingen in ons hoofd voor te stellen als ook de beweging van de schaakstukken van de ene naar de andere opstelling? Dit is nodig - behalve bij oefenen met een ander of de computer - omdat de spelregels geen ruimte bieden om tijdens een wedstrijd de stukken terug te verplaatsen. Je kunt dus alleen fantaseren over allerlei schaakcombinaties, zonder dat je die mag uitproberen tijdens de schaakpartij door de fysieke schaakstukken aan te raken.

Oefening

Probeer de opstelling voor te stellen uitgaande van de beginopstelling na de volgende zetten:

1. c4 e6
2. d4 d5
3. Nc3 c6

Oplossing

Sjabloon:Schaken/Bord

Deze oefening kun je goed met jezelf doen door alleen schaakzetten te verzamelen (zonder uiteraard plaatjes van de opstelling). Probeer het aantal zetten steeds verder uit te breiden.