Afrikaans/Gevaarlijke woorden: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Vorige wijziging Volgende wijziging →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 12 mrt 2017 21:37

Afrikaans

Video's

Video 1

Er zijn een hoop woorden die Nederlandstaligen geneigd zijn te gebruiken, maar die in het Afrikaans òfwel niet gebruikt worden òfwel een andere betekenis hebben. Hier volgen er een aantal.

Nederlands woord	Probleem	Afrikaans alternatief	Bijzonderheden
je	bestaat niet in Afr.	jy, jou	Er zijn geen zwakke vormen van het persoonlijk voornaamwoord
me	bestaat niet in Afr.	my	Er zijn geen zwakke vormen van het persoonlijk voornaamwoord
ze	bestaat niet in Afr.	hulle, sy, haar	Er zijn geen zwakke vormen van het persoonlijk voornaamwoord
de	bestaat niet in Afr.	die	Het bepaalde lidwoord is die, ook waar Nederlands "het" heeft
een	andere betekenis	'n	Afr. een is een telwoord: één
dit	andere betekenis	hierdie	Dit wordt alleen als zelfstandig, persoonlijk of onpersoonlijk voornaamwoord gebruikt. ^[1]
deze	bestaat niet in Afr.	hierdie	Dese komt in het Afrikaans alleen nog in een paar vaste uitdrukkingen voor, zoals mits dese, dese en gene.
dat	andere betekenis	daardie, dié, wat	In het Afrikaans is dat uitsluitend een voegwoord: Ek het gesê dat ... -- Ik zei dat ...^[2]
die	andere betekenis	daardie, dié, wat	Het woord die (zonder accent) kent het Afrikaans alleen als lidwoord: Die perd -- het paard Die oes -- de oogst :Die mense -- de mensen.^[3]
het	andere betekenis	die	In het Afrikaans is dit uitsluitend een werkwoord, dat overeenkomt met de vervoegde vormen van het Nederlandse hebben: :Ek het dit gesien -- ik heb het gezien.^[4]
om	anders gebruikt	om	In tegenstelling tot het Nederlands mag om bij de uitgebreide onbepaalde wijs niet weggelaten worden Dis goed om dit te sien -- Het is goed (om) dit te zien
werd	bestaat niet in Afrikaans	is	De vorm werd bestaat niet in het Afrikaans, evenmin als vrijwel alle verleden tijden. Het wordt meestal weergegeven met is.
zij	andere betekenis	hulle	Zij komt alleen overeen met sy als het over een enkele vrouwspersoon gaat Sy het gesê dat ... -- Zij zei dat ... In het meervoud wordt voor zij hulle gebruikt: Hulle het gesê dat ... -- Zij zeiden dat ...
zei	bestaat niet in Afr.	het gesê	De Nederlandse verleden tijd zei bestaat niet.
zijn	bestaat niet in Afr.	sy, wees	De vorm syn is in het Afrikaans volledig verouderd, maar is nog wel terug te vinden in een woord als welsyn. zijn als bezittelijk voornaamwoord is sy In sy hande -- In zijn handen Het werkwoord zijn is gewoonlijk wees: Ek sal daar wees -- Ik zal er zijn

Voetnoten

↑ daar waar Nederlands de keus heeft tussen het, dit of dat. Samen met is wordt dit soms samengetrokken tot dis:
Dit is pragtig, dis pragtig -- Het is prachtig, dit is prachtig, dat is prachtig
Dit kan terugverwijzen naar alle zelfstandige naamwoorden die geen persoon aanduiden, zoals it in het Engels.
[Gaan] oud-Ministers na munisipaliteite om dit te red? -- Gaan voormalige ministers naar gemeentes om deze te redden?
Als aanwijzend voornaamwoord wordt hierdie gebruikt:
Hierdie boek -- Dit boek

Hierdie boeke -- Deze boeken
↑ Het aanwijzend voornaamwoord is dié of daardie:
Dié boek, daardie boek -- Dat boek

Dié boeke, daardie boeke -- Die boeken
Dié verwijst gewoonlijk terug naar iets dat al genoemd is. In de spreektaal word daardie vaak ingekort tot daai, en soms wordt dit ook zo geschreven.
↑ Als betrekkelijk voornaamwoord wordt wat gebruikt:
Die boek wat ek gekoop het -- Het boek dat ik gekocht heb

Die tafel wat ek gekoop het -- De tafel die ik gekocht heb
↑ In de onbepaalde wijs heeft Afrikaans hê
om te hê -- om te hebben
Het Nederlandse lidwoord het wordt altijd die in Afrikaans:
Die land. -- Het land
Het Nederlands voornaamwoord het wordt dit:
Hoe gaan dit? -- Hoe gaat het?

Dit gaan goed. -- Het gaat goed.

Dit reën. -- Het regent

[1] r waar Nederlands de keus heeft tussen het, dit of dat. Samen met is wordt dit soms samengetrokken tot dis:
Dit is pragtig, dis pragtig -- Het is prachtig, dit is prachtig, dat is prachtig
Dit kan terugverwijzen naar alle zelfstandige naamwoorden die geen persoon aanduiden, zoals it in het Engels.
[Gaan] oud-Ministers na munisipaliteite om dit te red? -- Gaan voormalige ministers naar gemeentes om deze te redden?
Als aanwijzend voornaamwoord wordt hierdie gebruikt:
Hierdie boek -- Dit boek

Hierdie boeke -- Deze boeken

[2] Het aanwijzend voornaamwoord is dié of daardie:
Dié boek, daardie boek -- Dat boek

Dié boeke, daardie boeke -- Die boeken
Dié verwijst gewoonlijk terug naar iets dat al genoemd is. In de spreektaal word daardie vaak ingekort tot daai, en soms wordt dit ook zo geschreven.

[3] Als betrekkelijk voornaamwoord wordt wat gebruikt:
Die boek wat ek gekoop het -- Het boek dat ik gekocht heb

Die tafel wat ek gekoop het -- De tafel die ik gekocht heb

[4] In de onbepaalde wijs heeft Afrikaans hê
om te hê -- om te hebben
Het Nederlandse lidwoord het wordt altijd die in Afrikaans:
Die land. -- Het land
Het Nederlands voornaamwoord het wordt dit:
Hoe gaan dit? -- Hoe gaat het?

Dit gaan goed. -- Het gaat goed.

Dit reën. -- Het regent

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Regel 2: / Regel 2: @@
 Er zijn een hoop woorden die Nederlandstaligen geneigd zijn te gebruiken, maar die in het Afrikaans òfwel niet gebruikt worden òfwel een andere betekenis hebben. Hier volgen er een aantal.
+{|class="wikitable sortable"
-==De en een==
+|-
-'''De''' bestaat niet in het Afrikaans. Het lidwoord is '''die'''. '''Een''' bestaat wel, maar niet als lidwoord. Het is alleen een telwoord: één!
+!Nederlands woord!!Probleem!!Afrikaans alternatief!!Bijzonderheden
-==Dit, dat, deze en die==
+|-
-'''Dit''' wordt alleen als zelfstandig, persoonlijk of onpersoonlijk voornaamwoord gebruikt; daar waar Nederlands de keus heeft tussen '''het''', '''dit''' of '''dat'''. Samen met '''is''' wordt '''dit''' soms samengetrokken tot '''dis''':
+|je||bestaat niet in Afr.||jy, jou||Er zijn geen zwakke vormen van het persoonlijk voornaamwoord
+|-
+|me||bestaat niet in Afr.||my||Er zijn geen zwakke vormen van het persoonlijk voornaamwoord
+|-
+|ze||bestaat niet in Afr.||hulle, sy, haar||Er zijn geen zwakke vormen van het persoonlijk voornaamwoord
+|-
+|de||bestaat niet in Afr.||die|| Het bepaalde lidwoord is die, ook waar Nederlands "het" heeft
+|-
+|een||andere betekenis||'n||Afr. een is een telwoord: één
+|-
+|dit||andere betekenis||hierdie|| '''Dit''' wordt alleen als zelfstandig, persoonlijk of onpersoonlijk voornaamwoord gebruikt. <ref>daar waar Nederlands de keus heeft tussen '''het''', '''dit''' of '''dat'''. Samen met '''is''' wordt '''dit''' soms samengetrokken tot '''dis''':
 :'''Dit''' is pragtig, '''dis''' pragtig -- '''Het''' is prachtig, '''dit''' is prachtig, '''dat''' is prachtig
@@ Regel 14: / Regel 25: @@
 :'''Hierdie''' boek -- '''Dit''' boek
-:'''Hierdie''' boeke -- '''Deze''' boeken
+:'''Hierdie''' boeke -- '''Deze''' boeken </ref>
+|-
-'''Dese''' komt in het Afrikaans alleen nog in een paar vaste uitdrukkingen voor, zoals ''mits dese, dese en gene''.
+|deze||bestaat niet in Afr.|| hierdie|| '''Dese''' komt in het Afrikaans alleen nog in een paar vaste uitdrukkingen voor, zoals ''mits dese, dese en gene''.
+|-
-In het Afrikaans is '''dat''' uitsluitend een voegwoord:
+|dat||andere betekenis||daardie, dié, wat|| In het Afrikaans is '''dat''' uitsluitend een voegwoord: Ek het gesê '''dat''' ... -- Ik zei '''dat''' ...<ref> Het aanwijzend voornaamwoord is '''dié''' of '''daardie''':
-:Ek het gesê '''dat''' ... -- Ik zei '''dat''' ...
-Het aanwijzend voornaamwoord is '''dié''' of '''daardie''':
 :'''Dié''' boek, '''daardie''' boek -- '''Dat''' boek
 :'''Dié''' boeke, '''daardie''' boeke -- '''Die''' boeken
-'''Dié''' verwijst gewoonlijk terug naar iets dat al genoemd is. In de spreektaal word '''daardie''' vaak ingekort tot '''daai''', en soms wordt dit ook zo geschreven.
+'''Dié''' verwijst gewoonlijk terug naar iets dat al genoemd is. In de spreektaal word '''daardie''' vaak ingekort tot '''daai''', en soms wordt dit ook zo geschreven.</ref>
+|-
+|die||andere betekenis||daardie, dié, wat|| Het woord '''die''' (zonder accent) kent het Afrikaans alleen als lidwoord:<br/>'''Die''' perd -- '''het''' paard<br />'''Die''' oes -- '''de''' oogst<br />:'''Die''' mense -- '''de''' mensen.<ref>Als betrekkelijk voornaamwoord wordt '''wat''' gebruikt:
-Het woord '''die''' (zonder accent) kent het Afrikaans alleen als lidwoord:
-:'''Die''' perd -- '''het''' paard
-:'''Die''' oes -- '''de''' oogst
-:'''Die''' mense -- '''de''' mensen.
-Als betrekkelijk voornaamwoord wordt '''wat''' gebruikt:
 :Die boek '''wat''' ek gekoop het -- Het boek '''dat''' ik gekocht heb
 :Die tafel '''wat''' ek gekoop het -- De tafel '''die''' ik gekocht heb
+</ref>
+|-
-==Het==
-In het Afrikaans is dit uitsluitend een werkwoord, dat overeenkomt met de vervoegde vormen van het Nederlandse ''hebben'':
+|het||andere betekenis||die|| In het Afrikaans is dit uitsluitend een werkwoord, dat overeenkomt met de vervoegde vormen van het Nederlandse ''hebben'': <br/> :Ek '''het''' dit gesien -- ik '''heb''' het gezien.<ref>In de onbepaalde wijs heeft Afrikaans '''hê'''
-:Ek '''het''' dit gesien -- ik '''heb''' het gezien.
-In de onbepaalde wijs heeft Afrikaans '''hê'''
 :om te '''hê''' -- om te '''hebben'''
@@ Regel 53: / Regel 51: @@
 :Hoe gaan '''dit'''?  -- Hoe gaat '''het'''?
 :'''Dit''' gaan goed. -- '''Het''' gaat goed.
-:'''Dit''' reën. -- '''Het''' regent
+:'''Dit''' reën. -- '''Het''' regent</ref>
+|-
+|om||anders gebruikt||om|| In tegenstelling tot het Nederlands mag '''om''' bij de uitgebreide onbepaalde wijs niet weggelaten worden<br />Dis goed '''om''' dit te sien -- Het is goed (om) dit te zien
-==Om==
+|-
-In tegenstelling tot het Nederlands mag '''om''' bij de uitgebreide onbepaalde wijs niet weggelaten worden
+|werd||bestaat niet in Afrikaans||is||De vorm ''werd'' bestaat niet in het Afrikaans, evenmin als vrijwel alle verleden tijden. Het wordt meestal weergegeven met '''is'''.
+|-
-:Dis goed '''om''' dit te sien -- Het is goed (om) dit te zien
+|zij||andere betekenis||hulle||'''Zij''' komt alleen overeen met '''sy''' als het over een enkele vrouwspersoon gaat<br/>'''Sy''' het gesê dat ... -- '''Zij''' zei dat ...<br /> In het meervoud wordt voor '''zij''' '''hulle''' gebruikt:<br /> '''Hulle''' het gesê dat ... -- '''Zij''' zeiden dat ...
+|-
-==Werd==
-De vorm ''werd'' bestaat niet in het Afrikaans, evenmin als vrijwel alle verleden tijden. Het wordt meestal weergegeven met '''is'''.
+|zei||bestaat niet in Afr.||het gesê||De Nederlandse verleden tijd '''zei''' bestaat niet.
+|-
+|zijn||bestaat niet in Afr.||sy, wees||De vorm '''syn''' is in het Afrikaans volledig verouderd, maar is nog wel terug te vinden in een woord als ''welsyn''.<br/>
-==Zij en zijn==
+'''zijn''' als bezittelijk voornaamwoord is '''sy'''<br/>In '''sy''' hande -- In '''zijn''' handen<br /> Het werkwoord '''zijn''' is gewoonlijk '''wees''':<br />Ek sal daar '''wees''' -- Ik zal er '''zijn'''
-'''Zij''' komt alleen overeen met '''sy''' als het over een enkele vrouwspersoon gaat
+|}
-:'''Sy''' het gesê dat ... -- '''Zij''' zei dat ...
-De Nederlandse verleden tijd '''zei''' bestaat niet.
-In het meervoud wordt voor '''zij''' '''hulle''' gebruikt:
-: '''Hulle''' het gesê dat ... -- '''Zij''' zeiden dat ...
-'''Sy''' kan echter wel met '''zijn''' overeenkomen als bezittelijk voornaamwoord:
-:In '''sy''' hande -- In '''zijn''' handen
-Het werkwoord '''zijn''' is gewoonlijk '''wees''':
-:Ek sal daar '''wees''' -- Ik zal er '''zijn'''
+==Voetnoten==
-De vorm '''syn''' is in het Afrikaans volledig verouderd, maar is nog wel terug te vinden in een woord als ''welsyn''.
+<references />
 {{sub}}