Latijn: verschil tussen versies

Uit Wikibooks
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
Geen bewerkingssamenvatting
Labels: Bewerking via mobiel Bewerking via mobiele website
k Wijzigingen door Stijniseenkonijn hersteld tot de versie na de laatste wijziging door YiFeiBot
Regel 1: Regel 1:
{{bi}}
L
Het '''Latijn''' is van oorsprong een Indo-Europese taal die gesproken werd door de bewoners van Latium (het huidige [[w:Lazio|Lazio]]), het gebied rond het huidige Rome. Het kenmerkt zich door een rijk gebruik van verbuigingen voor de naamwoorden en de werkwoorden (''flectie''). Net als andere talen maakte het Latijn een ontwikkeling door en door de uitgestrektheid van het Romeinse rijk is het Latijn bepalend geweest voor de verdere ontwikkeling van de talen in de diverse gewesten van het Rijk. Het Latijn zelf ontwikkelde zich via het [[w:nl:Vulgair_Latijn|vulgair Latijn]] tot het Italiaans dat dus beschouwd mag worden als de directe opvolger van het Latijn. De talen die maatgevend door het Latijn zijn gevormd, worden Romaanse talen genoemd, met als belangrijkste vertegenwoordigers het Italiaans, het Frans, het Spaans, het Portugees en het Roemeens.

Na de val van het West-Romeinse Rijk (5e eeuw) is het in West-Europa nog eeuwenlang in gebruik gebleven als taal voor de wetenschap, cultuur, diplomatie en religie. Als zodanig heeft het dan ook zijn invloed gehad op de Nederlandse taal getuige het aantal woorden in het dagelijkse gebruik dat een Latijnse oorsprong heeft (''programma'', ''cultuur'', ''religie''). Tegenwoordig is het geen gesproken taal meer (wat het eigenlijk in de 5e eeuw al niet meer was) en wordt het voor de wetenschap nog enkel gebruikt in de taxonomie (biologie) en de medische wetenschappen om termen eenduidig vast te leggen. Ook juristen maken nog vaak gebruik van Latijnse termen en uitdrukkingen.

Bepaalde mensen houden zich bezig met alledaagse voorwerpen (zoals ''computer'', ''vliegtuig'' en ''rekentoestel'') te vertalen in het Latijn. We noemen dit Latijn het [[Neo-Latijn|neo-Latijn]].

Wie een cursus op maat van scholieren wenst, kan kijken op: [[Latijn_%28scholierenversie%29|Latijn (scholierenversie)]]. Opgelet: deze cursus is nog niet voltooid.


== Cursus ==
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 1|Les 1]] Declinaties; A-declinatie; naamvallen, nominativus en accusativus; ''esse'', ''posse''.
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 2|Les 2]] O-Declinatie, ''-us'' en ''-um''; geslacht; conjugaties; A-conjugatie.
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 3|Les 3]] Consonant-conjugatie; ablativus; voorzetsels.
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 4|Les 4]] Consonant-declinatie; genitivus; E-conjugatie; ''et'' en ''-que''.
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 5|Les 5]] Dativus; I-conjugatie; O-declinatie, ''-er''; ''ire'', ''velle, nolle, malle''; bijvoeglijke naamwoorden, groep 1.
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 6|Les 6]] Dativus possessivus; persoonlijke voornaamwoorden; het perfectum; bijvoeglijke naamwoorden op ''-er''.
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 7|Les 7]] Imperfectum; bepalende voornaamwoorden; betrekkelijke voornaamwoorden; persoonlijke voornaamwoorden.
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 8|Les 8]] Bijzinnen en voegwoorden; voltooid verleden tijd; U-declinatie; ferre; alter.
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 9|Les 9]] Actief en passief; praesens en imperfectum passief; deponentia; consonant declinatie: I-stammen en gemengde declinatie.
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 10|Les 10]] Bijvoeglijke naamwoorden, groep 2; perfectum en plusquamperfectum passief; hoofdtelwoorden 1 tot 20; ''alius''.
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 11|Les 11]] Gemengde conjugatie; conjunctivus, praesens en perfectum; adhortativus en prohibitivus; ''solus''.
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 12|Les 12]] De conjunctivus in bijzinnen; trappen van vergelijking; getallen van twintig tot 100; futurum actief; ''Iuppiter''.
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 13|Les 13]] Het participium; het participium praesens actief; het participium perfectum passief; het participium futurum actief; de infinitivus futurum actief.
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 14|Les 14]] De Accusativus cum Infinitivo; het futurum exactum; aanvullingen op het participium; ''fieri''
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 15|Les 15]]
</blockquote>
<blockquote style='border: 1px solid blue; padding: 2em;'>
[[Latijn/Les 16|Les 16]] De redevoering.
</blockquote>

== Grammaticaal Overzicht ==

*[[Latijn/Het schrift|Het Schrift]]

*[[Latijn/Uitspraak|Uitspraak]]

*[[Latijn/Naamwoorden|Naamwoorden]]

*[[Latijn/Werkwoorden|Werkwoorden]]



== Woordvormen: ''Morfologie'' ==
== Woordvormen: ''Morfologie'' ==
Regel 18: Regel 87:


*[[Latijn/Woordenlijst|Woordenlijst]]
*[[Latijn/Woordenlijst|Woordenlijst]]


== Literatuur en Internet ==

*[[Latijn/Literatuur|Leerboeken, Grammatica's en Teksten]]

*[[Latijn/Internet|Internetpagina's]]

----

'''Tot slot:''' ''Sermo Latinus bonus est! Felicissime exitu !''
{{indo-Europees}}

----


<!-- --------- Hieronder onderhoudsmeldingen -------------------- -->
{{boek}}
[[Categorie:Taal]]

{{Wikipedia
| Pagina = Latijn
| Naam = Latijn
}}
{{wikt|Latijn}}
{{wikiquote|Latijnse spreekwoorden}}

[[pl:Łacina/Okładka]]

Versie van 18 jan 2016 22:55

Het Latijn is van oorsprong een Indo-Europese taal die gesproken werd door de bewoners van Latium (het huidige Lazio), het gebied rond het huidige Rome. Het kenmerkt zich door een rijk gebruik van verbuigingen voor de naamwoorden en de werkwoorden (flectie). Net als andere talen maakte het Latijn een ontwikkeling door en door de uitgestrektheid van het Romeinse rijk is het Latijn bepalend geweest voor de verdere ontwikkeling van de talen in de diverse gewesten van het Rijk. Het Latijn zelf ontwikkelde zich via het vulgair Latijn tot het Italiaans dat dus beschouwd mag worden als de directe opvolger van het Latijn. De talen die maatgevend door het Latijn zijn gevormd, worden Romaanse talen genoemd, met als belangrijkste vertegenwoordigers het Italiaans, het Frans, het Spaans, het Portugees en het Roemeens.

Na de val van het West-Romeinse Rijk (5e eeuw) is het in West-Europa nog eeuwenlang in gebruik gebleven als taal voor de wetenschap, cultuur, diplomatie en religie. Als zodanig heeft het dan ook zijn invloed gehad op de Nederlandse taal getuige het aantal woorden in het dagelijkse gebruik dat een Latijnse oorsprong heeft (programma, cultuur, religie). Tegenwoordig is het geen gesproken taal meer (wat het eigenlijk in de 5e eeuw al niet meer was) en wordt het voor de wetenschap nog enkel gebruikt in de taxonomie (biologie) en de medische wetenschappen om termen eenduidig vast te leggen. Ook juristen maken nog vaak gebruik van Latijnse termen en uitdrukkingen.

Bepaalde mensen houden zich bezig met alledaagse voorwerpen (zoals computer, vliegtuig en rekentoestel) te vertalen in het Latijn. We noemen dit Latijn het neo-Latijn.

Wie een cursus op maat van scholieren wenst, kan kijken op: Latijn (scholierenversie). Opgelet: deze cursus is nog niet voltooid.


Cursus

Les 1 Declinaties; A-declinatie; naamvallen, nominativus en accusativus; esse, posse.

Les 2 O-Declinatie, -us en -um; geslacht; conjugaties; A-conjugatie.

Les 3 Consonant-conjugatie; ablativus; voorzetsels.

Les 4 Consonant-declinatie; genitivus; E-conjugatie; et en -que.

Les 5 Dativus; I-conjugatie; O-declinatie, -er; ire, velle, nolle, malle; bijvoeglijke naamwoorden, groep 1.

Les 6 Dativus possessivus; persoonlijke voornaamwoorden; het perfectum; bijvoeglijke naamwoorden op -er.

Les 7 Imperfectum; bepalende voornaamwoorden; betrekkelijke voornaamwoorden; persoonlijke voornaamwoorden.

Les 8 Bijzinnen en voegwoorden; voltooid verleden tijd; U-declinatie; ferre; alter.

Les 9 Actief en passief; praesens en imperfectum passief; deponentia; consonant declinatie: I-stammen en gemengde declinatie.

Les 10 Bijvoeglijke naamwoorden, groep 2; perfectum en plusquamperfectum passief; hoofdtelwoorden 1 tot 20; alius.

Les 11 Gemengde conjugatie; conjunctivus, praesens en perfectum; adhortativus en prohibitivus; solus.

Les 12 De conjunctivus in bijzinnen; trappen van vergelijking; getallen van twintig tot 100; futurum actief; Iuppiter.

Les 13 Het participium; het participium praesens actief; het participium perfectum passief; het participium futurum actief; de infinitivus futurum actief.

Les 14 De Accusativus cum Infinitivo; het futurum exactum; aanvullingen op het participium; fieri

Les 15

Les 16 De redevoering.

Grammaticaal Overzicht


Woordvormen: Morfologie

Zinsbouw: Syntaxis

Woordenlijst


Literatuur en Internet


Tot slot: Sermo Latinus bonus est! Felicissime exitu !

Cursussen van Indo-Europese talen
Afrikaans - Catalaans - Deens - Duits - Engels - Frans - Fries - Gotisch - Gronings - Italiaans - Latijn - Litouws - Nederlands - Nieuwgrieks - Noors - Oudgrieks - Perzisch - Pools - Portugees - Roemeens - Russisch - Sloveens - Spaans - Tsjechisch - Vroegmodern Engels - Welsh - West-Vlaams - Zeeuws - Zweeds

Wikipedia
Wikipedia heeft een encyclopedisch artikel over Latijn
Wikipedia
Wikiwoordenboek heeft een pagina over Latijn
Wikiquote Wikiquote heeft een collectie citaten gerelateerd aan Latijnse spreekwoorden.
Informatie afkomstig van https://nl.wikibooks.org Wikibooks NL.
Wikibooks NL is onderdeel van de wikimediafoundation.