Onderwijs in relatie tot P2P/Feedbacksysteem

Feedback betekent letterlijk ‘terugkoppeling’ en wordt omschreven als de vergelijking van het effect met de oorspronkelijke bedoeling. Een feedbacksysteem houdt in dat er aan de medewerker verteld wordt welk gedrag er werd waargenomen en wat de waarnemer daarvan vindt. Binnen het feedbacksysteem worden er reacties en commentaren gegeven die bedoeld zijn om het werk te verbeteren. Het gaat hier over een evaluerende reactie die achteraf gegeven wordt (Encyclo, n.d.).

Feedbacksysteem en P2P

Volgens Bauwens vernietigt het kapitalisme het feedbacksysteem. De markt is binnen het kapitalisme een manier om met prijsmechanismen om te gaan. Dit zorgt voor concurrentie. Bij peer-to-peer daarentegen draait het rond mensen die samen als gelijken een proces gaan creëren. Binnen peer-to-peer gaat het niet om ruilwaarden maar om gebruikswaarden. Je wil iets maken omdat je vindt dat het een maatschappelijk nut heeft, niet in eerste instantie omdat je er geld voor wil krijgen. Een belangrijk voorbeeld hierbij is het feedbacksysteem binnen Wikipedia. Mensen zetten geen informatie op Wikipedia omdat ze er geld voor krijgen maar omdat ze het nuttig vinden. Bauwens spreekt over commens: het zijn goederen die van iedereen en van niemand zijn. Iedereen kan er gebruik van maken en niemand kan ze zich echt toe-eigenen. Commens zorgen er net voor dat er geen concurrentie is maar eerder samenwerking. We willen werken aan een shared knowledge waar men feedback geeft aan elkaar. Feedback is dus een belangrijk concept binnen dit idee van peer-to-peer. Wanneer mensen samen constructief gaan werken om tot een gemeenschappelijk product te komen, is het belangrijk dat ze tijdens dit proces feedback geven aan elkaar. Via feedback kunnen de verschillende medewerkers elkaar evalueren om elkaars werk nog beter te maken. Omdat Wikipedia een common is, kan iedereen er opzetten wat hij wil. Wanneer mensen informatie op Wikipedia plaatsen omdat ze dit nuttig vinden, is het belangrijk dat deze informatie wel correct is. Binnen peer-to-peer zal men feedback geven wanneer deze informatie niet correct is. Hierdoor kan de foutieve informatie aangepast worden zodat er een betere en meer juiste common ontstaat (Bauwens, 2013).

Voorbeeld

Een hedendaags voorbeeld van feedback is de 360°-feedback: dit is een instrument dat men ontwikkeld heeft in het personeelsmanagement. 360°-feedback wordt gebruikt om medewerkers en managers inzicht te geven in de effectiviteit van hun functioneren. Het betekent dat je je werknemers voortdurend in een soort feedbackcirkel plaatst. Er wordt één werknemer in het midden gezet en daar plaats je een cirkel rond die bestaat uit collega’s, klanten, managers, … Je vraagt vanuit die verschillende groepen voortdurend feedback. De feedback wordt op deze manier meer aanvaard door de medewerker omdat het oordeel van velen als realistischer wordt ontvangen dan het oordeel van een enkeling. De beoordeelde krijgt specifieke feedback over zijn of haar prestaties, zodat verandering en ontwikkeling mogelijk worden gemaakt. We vragen steeds naar een evaluatie over ons werk (Allesoverhr, 2012). Binnen peer-to-peer kan dit een belangrijke vorm van feedback zijn wanneer we aan bepaalde commons werken. In peer-to-peer gaat men niet uit van hiërarchische relaties en heeft feedback vooral een signaal functie om individuele bijdragen op elkaar af te stemmen. 360° -feedback kan hier een voorbeeld van zijn omdat iedereen hier feedback geeft aan iedereen. De medewerkers geven feedback aan elkaar en worden als gelijken gezien.

Een ander voorbeeld dat aantoont dat feedback een belangrijke rol kan spelen binnen peer-to-peer is Liquidfeedback. In zijn boek toont Bauwens aan dat deze vorm van feedback een tegengewicht kan bieden tegen de problemen van onze huidige democratisch problemen. Liquidfeedback is een vrije software voor het bepalen van politieke standpunten en het nemen van politieke beslissingen waarbij deelnemers online kunnen discussiëren. Via dit experiment wil men aantonen dat peer-to-peertechnologie de participatieve democratie kan stimuleren. Liquidfeedback zorgt ervoor dat alle deelnemers gelijke rechten hebben zodat het verzekerd is dat ook de minderheden hun voorstel mee kunnen delen in de discussie. Het principe van Liquidfeedback is gebaseerd op interactieve feedback. Deze manier van feedback zorgt ervoor dat het helder wordt wat de gedachten en overwegingen van elke deelnemer zijn. Liquidfeedback stimuleert de deelnemers om met alternatieven naar voren te komen. Het geeft de deelnemers de kans om hun mening te geven zonder rekening te moeten houden met tactische overwegingen (Bauwens, 2013, p.115).

Theoretische duiding

Een theoretische duiding die relevant is voor het concept feedbacksysteem is de cybernetica. De grondlegger van de cybernetica is de Amerikaanse wiskundige Norbert Wiener. Hij publiceerde het boek ‘Cybernetics: Or the Control and Communication in the Animal and the Machine’. Hij beschrijft cybernetica als de studie van feedback, communicatie en controle zowel in levende organismen als in machines en organisaties. De focus ervan ligt op het feit hoe iets informatie verwerkt, reageert op informatie, erdoor verandert en zijn taken er eventueel door kan verbeteren. Het begrip ‘terugkoppeling’ was al bekend ver voor de tijd dat Wiener met het begrip ‘cybernetica’ op de proppen kwam. Het terugkoppelmechanisme werd namelijk al in de 19de eeuw bij stoommachines toegepast bij het beheersen van de snelheid of het toerental. Norbert Wiener was echter de eerste die het begrip informatie betrok op de werking van de terugkoppeling (Wikipedia, 2013).

Cybernetica is een transdisciplinaire benadering die regulerende systemen, hun structuren, beperkingen en mogelijkheden verkent. Cybernetica is van toepassing wanneer een systeem geanalyseerd wordt dat zich bevindt in een gesloten ‘signaling loop’. Deze ‘loop’ houdt in dat wanneer er actie plaatsvindt in het systeem dat dit zorgt voor veranderingen in zijn omgeving. Deze verandering in de omgeving wordt dan via feedback terug gereflecteerd op het systeem. Men spreekt hier van een circulaire causale relatie. Het is dus de wetenschap die zich bezighoudt met besturing van biologische en mechanische systemen met behulp van terugkoppeling. Cybernetica is een breed vakgebied, maar de essentiële doelstelling ervan is het begrijpen en definiëren van de functies van systemen die participeren in causale ketens. Deze systemen beginnen met een actie waarna ze evolueren tot inzicht krijgen en vervolgens vergelijkingen maken waardoor ze terug tot actie komen.

Het principe van de cybernetica houdt een stroom van informatie in die terug naar zijn oorsprong gaat. In een systeem waarbij een verandering optreedt, is sprake van input en output. De input is het gevolg van de invloed van de omgeving op het systeem. Wanneer iemand feedback geeft op jouw taak, zal dit invloed hebben op hoe je deze taak verder gaat aanpakken. De output daarentegen geeft de invloed weer die het systeem op de omgeving heeft. Input en output zijn gescheiden door een tijdsduur, zoals voor en na of verleden en heden. Bij feedback gaat het om een circulair causaal proces waarin de output van een systeem terugkeert naar zijn input. Men spreekt hier zowel over positieve als negatieve feedback. Negatieve feedback zorgt ervoor dat de input vermindert en zorgt voor een inherente stabilisering. Negatieve feedback wordt ook wel ‘deviation reducing feedback’ genoemd en is erop gericht veranderingen tegen te gaan. Positieve feedback is de vorm van feedback die erop is gericht dat het systeem verandert en dat een bepaalde systeemnorm, die tot dan toe gold, wordt losgelaten. Een andere term voor positieve feedback is ‘deviation amplifying feedback’. Hierbij wordt de input dus verhoogd (Pespmc1.vub.ac.be, n.d.).

Externe links

- Voor letterlijke, woordenboekstijl omschrijving van ‘feedbacksysteem’ zie:

https://www.ensie.nl/redactie-ensie/feedback

- Voor sprekend voorbeeld zie:

http://www.allesoverhr.nl/Themas/Beoordelen%20-%20360%20feedback%20methode.aspx

http://liquidfeedback.org/

http://netdem.nl/workshop-liquid-feedback/

- Voor theoretische duiding, cybernetica, zie:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Cybernetics

http://www.imprint.co.uk/thesaurus/feedback.htm

http://pespmc1.vub.ac.be/feedback.html

Referenties

Bauwens, M. (2013). De wereld redden: met peer-to-peer naar een postkapitalistische samenleving. Antwerpen, België: Houtekiet.

Cybernetica. (2013). Retrieved from: http://en.wikipedia.org/wiki/Cybernetics

De Rosnay, J. (1979). Feedback. Retrieved from: http://pespmc1.vub.ac.be/feedback.html

Hofkens, K. (2012). 360°-feedback methode. Retrieved from: http://www.allesoverhr.nl/Themas/Beoordelen%20-%20360%20feedback%20methode.aspx

Opzoeken: feedback. (n.d.). Retrieved from: http://www.encyclo.nl/2013/begrip/feedback