Basiskennis informatica/Veiligheid

Vandaag gebeurt héél veel a.d.h.v. informatica en niet alleen voor plezier en ontspanning. Bovendien kan er op één pc-systeem een mix van 'privé' en 'werk' aanwezig zijn. Bij de 'basiskennis van informatica' moet er dan ook wel een luik 'veiligheid' zijn, dat enkele basisbegrippen bespreekt.

Authenticatie (Wie ben ik?)

Authenticatie is het proces waarbij iemand nagaat of een gebruiker, een andere computer of applicatie daadwerkelijk is wie hij beweert te zijn.

Wat je weet

Buiten de IT kan je denken aan de cijfers van je fietsslot, bagage of kluis. Iemand die de cijfers en hun volgorde niet weet zal in principe geen toegang krijgen tot fiets/bagage of kluis. Beroemde geheime zinnen zijn "Sesam open U" en "Scilt ende Vrient (Schild en Vriend)".

Op vlak van IT is iets wat je weet bijvoorbeeld een wachtwoord, een pincode of een geheime zin. Het is de bedoeling dat dit bewijs geheim is, het mag niet uitlekken om diefstal van de identiteit tegen te gaan. Een hacker zal proberen de identiteit van iemand over te nemen door een wachtwoord te raden, te achterhalen met behulp van bijvoorbeeld een keylogger of te kraken. Om die reden wordt in professionele omgevingen dan ook het gebruik van complexe wachtwoorden afgedwongen, die periodiek gewijzigd moeten worden. Als het goed is, zal de kraaktijd van een wachtwoord langer moeten zijn dan de vervaltermijn.

Betreffende wachtwoorden is er een apart Wikibook, als onderdeel van de cursus "Veilig op het internet".

Wat je hebt

Dit betekent dat het bewijs van de identiteit wordt geleverd door het gebruikmaken van een fysiek iets dat je bezit. Buiten de IT kan je bv. denken aan de sleutel van je voordeur of van je fiets.

In de IT gaat het om een fysiek herkenningsteken, dat door of namens het autoriserende systeem werd uitgereikt. Te denken valt aan een 'token' als een chipkaart (de smartcard), een USB-sleutel, of een TAN-codelijst.

Wat je bent

Zonder IT wordt dit heel vaak gebruikt: door specifieke kenmerken van iemand weet je of je al of niet "écht" met die persoon te doen hebt. En in de meeste gevallen is dat ook zo, tenzij je met een dubbelganger te maken hebt.

Bij IT wordt een uniek identificerend kenmerk van een persoon opgeslagen in een authenticatiedatabase. Voorbeelden zijn: vingerafdruk, stem, iris, retinale vasculatuur of zelfs gezichtsherkenning.

Betrouwbaarheid, redundantie en beschikbaarheid

Als je in de IT werkt, dan kom je de bovenstaande termen wel eens tegen. Helaas ook vaak als synoniem of compleet verkeerd gebruikt. Dus, wat is wat?