Leer jezelf ecologisch tuinieren/Gierst: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
imported>Veendorp diversen |
||
| Regel 15: | Regel 15: | ||
| taxon= [[Geslacht (biologie)|Geslacht]] |
| taxon= [[Geslacht (biologie)|Geslacht]] |
||
| w-naam = ''Panicum'' |
| w-naam = ''Panicum'' |
||
| auteur = |
| auteur = [[L.]] |
||
| datum = |
| datum = 1753 |
||
| afbeeldingII = Hirsekoerner.jpg |
| afbeeldingII = Hirsekoerner.jpg |
||
| afbeeldingIItekst = ''Panicum miliaceum'' |
| afbeeldingIItekst = ''Panicum miliaceum'' |
||
| Regel 31: | Regel 31: | ||
'''Gierst''' is een groep van [[graan]]gewassen met kleine korrels, die tot de [[grassenfamilie]] behoren. Meestal wordt echter met gierst de soort ''Panicum miliaceum'' bedoeld. De korrelopbrengst per ha is ongeveer 700 kg. |
'''Gierst''' is een groep van [[graan]]gewassen met kleine korrels, die tot de [[grassenfamilie]] behoren. Meestal wordt echter met gierst de soort ''Panicum miliaceum'' bedoeld. De korrelopbrengst per ha is ongeveer 700 kg. |
||
In China wordt de |
In China wordt de gierst ''Panicum miliaceum'' al vanaf 4000 v.Chr. verbouwd. Gierst werd vroeger ook in Europa als voedsel gebruikt. In vele gebieden van Afrika en Azië zijn de verschillende gierstsoorten het belangrijkste voedingsmiddel. |
||
De korrels zijn [[gluten]]vrij en bestaan bij de meeste gierstsoorten voor 60 tot 80 % uit [[koolhydraat|koolhydraten]], 6 tot 20 % [[proteïne|eiwit]] met belangrijke [[aminozuur|aminozuren]] en 1 tot 6 % [[vet]]. |
De korrels zijn [[gluten]]vrij en bestaan bij de meeste gierstsoorten voor 60 tot 80 % uit [[koolhydraat|koolhydraten]], 6 tot 20 % [[proteïne|eiwit]] met belangrijke [[aminozuur|aminozuren]] en 1 tot 6 % [[vet]]. |
||
| Regel 80: | Regel 80: | ||
{{Graan}} |
{{Graan}} |
||
| ⚫ | |||
[[Categorie:Poaceae]] |
[[Categorie:Poaceae]] |
||
| ⚫ | |||
[[bg:Просо]] |
[[bg:Просо]] |
||
Versie van 12 jan 2008 15:45
| ||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||
 |
Gierst is een groep van graangewassen met kleine korrels, die tot de grassenfamilie behoren. Meestal wordt echter met gierst de soort Panicum miliaceum bedoeld. De korrelopbrengst per ha is ongeveer 700 kg.
In China wordt de gierst Panicum miliaceum al vanaf 4000 v.Chr. verbouwd. Gierst werd vroeger ook in Europa als voedsel gebruikt. In vele gebieden van Afrika en Azië zijn de verschillende gierstsoorten het belangrijkste voedingsmiddel.
De korrels zijn glutenvrij en bestaan bij de meeste gierstsoorten voor 60 tot 80 % uit koolhydraten, 6 tot 20 % eiwit met belangrijke aminozuren en 1 tot 6 % vet.
Verteerbaarheid
Gierst en sorghum bevatten meer onverteerbare stoffen (phytinezuur, oxaalzuur, kiezelzuur) dan andere graansoorten gebruikt voor volkorenbrood. Daarom is het beter ongepelde gierst niet in volkoren te verwerken. Ongepelde gierst smaakt bitter.
Gebruik
De gepelde gierstkorrel kan net zoals rijst gegeten worden. Parelgierst wordt het meeste gegeten als couscous. Gierst wordt ook verwerkt tot meel, griesmeel, vlokken en popcorn.
Vezel
Van Durra wordt naast de zaden ook de stengel voor het winnen van vezel gebruikt.
Belangrijkste soorten
De belangrijkste soorten zijn:
- Pluimgierst
- Parelgierst
- Vingergierst
- Trosgierst
Sorghum en teff zijn granen met kleine korrels, die door sommigen tot de giersten worden gerekend en door anderen niet.
Soorten
- 1. Sorghum bicolor (L., Moench), Sorghum; wordt ook sorgo, durra, kafferkoren, kafir genoemd
- 2. Panicum
- 2a. Panicum hirticaule (J. Presl), Sowigierst
- 2b. Panicum miliaceum (L.), Gierst of Pluimgierst, ook: Gele- of Goudgierst (engl.: proso millet)
- 2c. Panicum sumatrense (Roth), Kutkigierst
- 3. Setaria italica (L., P. Beauv.), Trosgierst of Vogelgierst (engl.: foxtail millet)
- 4. Pennisetum glaucum (L.) R. Br., Parelgierst (engl.: pearl millet)
- 5. Paspalum scrobiculatum (L.), Kodogierst
- 6. Echinochloa esculenta (A. Braun), H. Scholz, Japanse gierst
- 7. Eleusine coracana (L., Gaertn.), Vingergierst (engl.: finger millet)
- 8. Digitaria
- 8a. Digitaria exilis Fonio
- 8b. Digitaria sanguinalis Bloedgierst
- 9. Coix lacryma-jobi (L.), Jobstranen
- 10. Urochloa
- 10a. Urochloa deflexa (Schumach., H. Scholz) syn. Brachiaria deflexa , Guinea-Gierst
- 10b. Urochloa ramosa (L., R. D. Webster) syn. Panicum ramosa, Bruine gierst
Wilde planten in Nederland
Nieuw in Nederland in het wild is Zuid-Afrikaanse gierst (Panicum schinzii). Daarnaast komen in Nederland pluimgierst (Panicum miliaceum) (verwilderd), kale gierst (Panicum dichotomiflorum), draadgierst (Panicum capillare) en bloedgierst in het wild voor.