Leer jezelf ecologisch tuinieren/Ranonkelfamilie: verschil tussen versies

Interactief door geschiedenis bladeren

← Vorige wijziging Volgende wijziging →

Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud

VisueelWikitekst

In de regel

Versie van 4 dec 2009 07:47

Ranonkelfamilie

Anemoon (niet volledig geopend)

Taxonomische indeling

Rijk:	Plantae (Planten)
Stam:	Embryophyta (Landplanten)
Klasse:	Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:	Bedektzadigen
Clade:	'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Orde:	Ranunculales

Familie

Ranunculaceae
Juss. (1789)

Anemoon (volledig geopend)

Kruipende boterbloem

De ranonkelfamilie (Ranunculaceae) is een plantenfamilie uit de orde Ranunculales. Het aantal soorten bedraagt wereldwijd 1300 tot 2000, waarvan de meeste in de gematigde zone op het noordelijk halfrond voorkomen. In Europa komen er circa 310 soorten voor. België kent daarvan zo'n 42 soorten. De meeste soorten zijn kruidachtig. Ook zit er een enkele liaan onder.

De bladeren zijn enkelvoudig en daarbij vaak ingesneden of handvormig samengesteld waarbij ze vaak uit drie segmenten bestaan. De buitenste segmenten zijn het breedst en het diepst ingesneden.

De familie is veelvormig. Zo is er veel variatie in de bloembouw. Daarbij kan de functie van de onderdelen van de bloem soms wisselen. De bloemen kunnen straalsgewijs symmetrisch zijn, maar er zijn ook geslachten met tweezijdig symmetrische bloemen.

De bloeiwijze en de rest van de plant lopen vaak in elkaar over. De tweezijdig symmetrisch bloemen hebben vaak een spoor. De straalsgewijs symmetrische bloemen kunnen een kelk en een kroon hebben. Er zijn ook soorten planten die dit onderscheid niet hebben en alleen bloemdekbladen hebben die wel op kroonbladen lijken. De kroonbladen hebben vaak een groefje om de nectar te markeren. Er zijn vaak veel meeldraden die soms tot een krans zijn uitgegroeid. Het aantal stampers is variabel. Het vruchtbeginsel is bovenstandig.

Soorten

De volgende soorten worden hier beschreven:

Akeleiruit (Thalictrum aquilegifolium)
Akkerboterbloem (Ranunculus arvensis)
Blaartrekkende boterbloem (Ranunculus sceleratus)
Blauwe anemoon (Anemone apennina)
Blauwe monnikskap (Aconitum napellus)
Bosanemoon (Anemone nemerosa)
Bosboterbloem (Ranunculus polyanthemos subsp. nemorosus)
Bosrank (Clematis vitalba)
Christoffelkruid (Actaea spicata)
Dotterbloem (Caltha palustris)
Egelboterbloem (Ranunculus flammula)
Fijne waterranonkel (Ranunculus aquatilis)
Gele anemoon (Anemone ranunculoides)
Gele monnikskap (Aconitum vulparia)
Gewoon speenkruid (Ranunculus ficaria subsp. bulbilifer)
Grote waterranonkel (Ranunculus peltatus)
Juffertje-in-het-groen (Nigella damascena)
Kerstroos (Helleborus niger)
Knolboterbloem (Ranunculus bulbosus)
Kruipende boterbloem (Ranunculus repens)
Lenteroos (Helleborus orientalis)
Leverbloempje (Hepatica nobilis)
Muizenstaart (Myosurus minimus)
Oosterse anemoon (Anemone blanda)
Scherpe boterbloem (Ranunculus acris)
Stinkend nieskruid (Helleborus foetidus)
Vlottende waterranonkel (Ranunculus fluitans)
Voorjaarsadonis (Adonis vernalis)
Wilde akelei (Aquilegia vulgaris)
Wilde ridderspoor (Consolida regalis)
Delphinium bakeri

Delphinium luteum
Wrangwortel (Helleborus viridis)
Zomeradonis (Adonis aestivalis)

Geslachten

In Nederland komen de volgende geslachten voor:

Aconitum (geslacht Monnikskap), Actaea, Adonis, Aquilegia (geslacht Akelei), Anemone (geslacht Anemoon), Caltha (geslacht Dotterbloem), Clematis (geslacht Clematis), Consolida, (geslacht Ridderspoor), Eranthis, Helleborus (geslacht Nieskruid), Hepatica, Myosurus, Nigella (geslacht Nigelle), Pulsatilla, Ranunculus (geslacht Boterbloem), Thalictrum (geslacht Ruit)

Overige geslachten buiten Nederland:

Anemoclema, Anemonella, Anemonopsis, Asteropyrum, Barneoudia, Beesia, Calathodes, Callianthemum, Ceratocephala, Cimicifuga, Coptis, Delphinium, Dichocarpum, Enemion, Glaucidium, Halerpestes, Hamadryas, Hepatica, Hydrastis, Isopyrum, Knowltonia, Laccopetalum, Leptopyrum, Metanemone, Miyakea, Naravelia, Oreithales, Oxygraphis, Paraquilegia, Paroxygraphis, Psychrophila, Semiaquilegia, Souliea, Trautvetteria, Trollius, Urophysa, Xanthorhiza

Externe links

Meer afbeeldingen over dit onderwerp vindt u in Categorie Ranunculaceae op Wikimedia Commons

@@ Regel 1: / Regel 1: @@
-{{Taxobox
+{{Taxobox|type= plant
+| naam=  Ranonkelfamilie
-| type = plant
+| afbeelding= Flower Rex 1.jpg
-| naam = Ranonkelfamilie
+| afbeeldingtekst= Anemoon (niet volledig geopend)
-| afbeelding = Flower Rex 1.jpg
+| rijk= ''[[Planten|Plantae]]'' (Planten)
-| afbeeldingtekst = Anemoon (niet volledig geopend)
-| rijk = ''[[Planten|Plantae]]'' (Planten)
+| stam= ''[[Embryophyta]]'' (Landplanten)
-| stam = ''[[Embryophyta]]'' (Landplanten)
+| klasse= ''[[Spermatopsida]]'' (Zaadplanten)
+| clade1= [[Bedektzadigen]]
-| klasse = ''[[Spermatopsida]]'' (Zaadplanten)
+| clade2= [['nieuwe' Tweezaadlobbigen]]
-| clade1 = [[Bedektzadigen]]
+| orde= ''[[Ranunculales]]''
-| clade2 = [['nieuwe' Tweezaadlobbigen]]
-| orde = ''[[Ranunculales]]''
 | taxon= [[Familie (biologie)|Familie]]
 | w-naam= '' Ranunculaceae ''
-| auteur = [[Antoine-Laurent de Jussieu|Juss.]]
+| auteur= [[Antoine-Laurent de Jussieu|Juss.]]
-| datum = 1789
+| datum= 1789
 | afbeeldingII= Flower Rex 2.jpg
 | afbeeldingIItekst= Anemoon (volledig geopend)
 | afbeeldingIII= Flower Rex 18.jpg
-| afbeeldingIIItekst=[[Kruipende boterbloem]]
+| afbeeldingIIItekst= [[Kruipende boterbloem]] }}
-}}
 De '''ranonkelfamilie''' (''Ranunculaceae'') is een plantenfamilie uit de orde ''[[Ranunculales]]''. Het aantal soorten bedraagt wereldwijd 1300 tot 2000, waarvan de meeste in de gematigde zone op het noordelijk halfrond voorkomen. In Europa komen er circa 310 soorten voor. België kent daarvan zo'n 42 soorten. De meeste soorten zijn [[kruidachtig]]. Ook zit er een enkele [[liaan]] onder.
@@ Regel 24: / Regel 22: @@
 De [[blad]]eren zijn enkelvoudig en daarbij vaak ingesneden of handvormig samengesteld waarbij ze vaak uit drie segmenten bestaan. De buitenste segmenten zijn het breedst en het diepst ingesneden.
 De familie is veelvormig. Zo is er veel variatie in de [[bloem (plant)|bloem]]bouw. Daarbij kan de functie van de onderdelen van de bloem soms wisselen. De bloemen kunnen straalsgewijs [[symmetrie|symmetrisch]] zijn, maar er zijn ook geslachten met tweezijdig symmetrische bloemen.
-De [[bloeiwijze]] en de rest van de plant lopen vaak in elkaar over. De tweezijdig symmetrisch bloemen hebben vaak een [[spoor (bloem)|spoor]]. De straalsgewijs symmetrische bloemen kunnen een [[kelk (bloem)|kelk]] en een [[kroonblad|kroon]] hebben. Er zijn ook soorten planten die dit onderscheid niet hebben en alleen [[bloemdekblad]]en hebben die wel op kroonbladen lijken. De kroonbladen hebben vaak een groefje om de [[nectar (plant)|nectar]] te markeren. Er zijn vaak veel [[meeldraden]] die soms tot een krans zijn uitgegroeid. Het aantal [[stamper]]s is variabel. Het [[vruchtbeginsel]] is bovenstandig.
+De [[bloeiwijze]] en de rest van de plant lopen vaak in elkaar over. De tweezijdig symmetrisch bloemen hebben vaak een [[spoor (bloem)|spoor]]. De straalsgewijs symmetrische bloemen kunnen een [[kelk (bloem)|kelk]] en een [[kroonblad|kroon]] hebben. Er zijn ook soorten planten die dit onderscheid niet hebben en alleen [[bloemdekblad]]en hebben die wel op kroonbladen lijken. De kroonbladen hebben vaak een groefje om de [[nectar (plant)|nectar]] te markeren.  Er zijn vaak veel [[meeldraden]] die soms tot een krans zijn uitgegroeid. Het aantal [[stamper]]s is variabel. Het [[vruchtbeginsel]] is bovenstandig.
 == Soorten ==
@@ Regel 54: / Regel 52: @@
 * [[Leverbloempje]] (''Hepatica nobilis'')
 * [[Muizenstaart]] (''Myosurus minimus'')
 * [[Oosterse anemoon]] (''Anemone blanda'')
 * [[Scherpe boterbloem]] (''Ranunculus acris'')
 * [[Stinkend nieskruid]] (''Helleborus foetidus'')
@@ Regel 60: / Regel 58: @@
 * [[Voorjaarsadonis]] (''Adonis vernalis'')
 * [[Wilde akelei]] (''Aquilegia vulgaris'')
 * [[Wilde ridderspoor]] (''Consolida regalis'')
-** ''[[Delphinium bakeri]]''
+*: ''[[Delphinium bakeri]]''
-** ''[[Delphinium luteum]]''
+*: ''[[Delphinium luteum]]''
 * [[Wrangwortel]] (''Helleborus viridis'')
 * [[Zomeradonis]] (''Adonis aestivalis'')
@@ Regel 68: / Regel 66: @@
 == Geslachten ==
 In Nederland komen de volgende geslachten voor:
-* ''[[Aconitum]]'' (geslacht [[Monnikskap]]), ''[[Actaea]]'', ''[[Adonis (plant)|Adonis]]'', ''[[Aquilegia]]'' (geslacht [[Akelei]]), ''[[Anemone]]'' (geslacht [[Anemoon]]), ''Caltha'' (geslacht [[Dotterbloem (geslacht)|Dotterbloem]]), ''[[Clematis]]'' (geslacht [[Clematis]]), ''[[Consolida]]'', (geslacht [[Ridderspoor (Consolida)|Ridderspoor]]), ''[[Eranthis]]'', ''[[Helleborus]]'' (geslacht [[Nieskruid]]), ''[[Hepatica]]'', ''[[Myosurus]]'', ''[[Nigella]]'' (geslacht [[Nigelle]]), ''[[Pulsatilla]]'', ''[[Ranunculus]]'' (geslacht [[Boterbloem]]), ''Thalictrum'' (geslacht [[Ruit (geslacht)|Ruit]])
+* ''[[Aconitum]]'' (geslacht [[Monnikskap]]), ''[[Actaea]]'', ''[[Adonis (plant)|Adonis]]'', ''[[Aquilegia]]'' (geslacht [[Akelei]]),  ''[[Anemone]]'' (geslacht [[Anemoon]]), ''Caltha'' (geslacht [[Dotterbloem (geslacht)|Dotterbloem]]), ''[[Clematis]]'' (geslacht [[Clematis]]), ''[[Consolida]]'', (geslacht [[Ridderspoor (Consolida)|Ridderspoor]]), ''[[Eranthis]]'', ''[[Helleborus]]'' (geslacht [[Nieskruid]]), ''[[Hepatica]]'', ''[[Myosurus]]'', ''[[Nigella]]'' (geslacht [[Nigelle]]), ''[[Pulsatilla]]'', ''[[Ranunculus]]'' (geslacht [[Boterbloem]]), ''Thalictrum'' (geslacht [[Ruit (geslacht)|Ruit]])
 Overige geslachten buiten Nederland:
@@ Regel 74: / Regel 72: @@
 == Externe links ==
-* {{Link APWeb|Ranunculales|Ranunculaceae}}
+* {{APWeb|Ranunculales|Ranunculaceae }}
-* {{Link DELTA angio|ranuncul|Ranunculaceae}}
+* {{Delta-angio|ranuncul|Ranunculaceae }}
-* {{Link eFloras|1|10757|Ranunculaceae}}
+* {{eFloras|1|10757 | Ranunculaceae }}
-* {{Link eFloras|2|10757|Ranunculaceae}}
+* {{eFloras|2|10757 | Ranunculaceae }}
-* {{Link eFloras|12|10757|Ranunculaceae}}
+* {{eFloras|12|10757 | Ranunculaceae }}
-* {{Link FloraBase|Ranunculaceae|119|f|119}}
+* {{Florabase|Ranunculaceae|119|f|119 }}
-* {{Link NCBI|3440|Ranunculaceae}}
+* {{NCBI|3440|Ranunculaceae }}
 {{Commonscat|Ranunculaceae}}